Η Oικόσφαιρα – Βιόσφαιρα είναι το εξωτερικό περίβλημα του πλανήτη – περιλαμβάνει τον αέρα, το έδαφος, τo οικολογικό σύστημα που ενσωματώνει όλους τους ζωντανούς οργανισμούς και τις μεταξύ τους σχέσεις, περιλαμβανόμενης της αλληλεπίδρασης τους με τα στοιχεία της λιθόσφαιρας (πετρώματα), της υδρόσφαιρας (νερό), και της ατμόσφαιρας (αέρας). Η Γη είναι ο μόνος πλανήτης, στον οποίο γνωρίζουμε την ύπαρξη ζωής. Η εξέλιξη της βιόσφαιρας θεωρείται μια διαδικασία βιογένεσης ή βιο-ποίησης (biopoesis), που ξεκίνησε τουλάχιστον 3,5 δισεκατομμύρια χρόνια πριν.
Μερικοί επιστήμονες χρησιμοποιούν τη λέξη βιόσφαιρα με διαφορετική έννοια. Για παράδειγμα, οι γεωχημικοί ερμηνεύουν τη βιόσφαιρα σαν ένα σύνολο ζωντανών οργανισμών (η «βιομάζα» ή «biota», όπως αναφέρεται από βιολόγους και οικολόγους). Υπό αυτή την έννοια, η βιόσφαιρα είναι ένα από τα τέσσερα συστατικά του γεωχημικού μοντέλου, τα υπόλοιπα τρία είναι η λιθόσφαιρα, η υδρόσφαιρα και η ατμόσφαιρα. Η έννοια που χρησιμοποιείται από τους γεωχημικούς είναι το συμπέρασμα της εξειδίκευσης στην σύγχρονη επιστήμη. Μερικοί προτιμούν τη λέξη οικόσφαιρα, που επινοήθηκε τη δεκαετία του 1960, ως περιγραφή των βιολογικών και φυσικών χαρακτηριστικών του πλανήτη.
Η δεύτερη «Παγκόσμια Διάσκεψη για τα κλειστά συστήματα ζωής» καθόρισε την Βιοσφαιρική σαν την επιστήμη και την τεχνολογία των αναλογιών και μοντέλων της γήινης βιόσφαιρας· π.χ. «Τεχνητές βιόσφαιρες παρόμοιες με της Γης». Μερικοί, επίσης, περιλαμβάνουν στον τομέα της Βιοσφαιρικής και τη δημιουργία τεχνητών, μη γήινων βιοσφαιρών, π.χ. ανθρωποκεντρικές βιόσφαιρες ή αυτόχθονες βιόσφαιρες, π.χ. Βιόσφαιρα του Άρη.
Ορισμένοι θεωρητικοί προβάλλουν τον ισχυρισμό ότι η Γη είναι πολύ λίγο κατάλληλη για το φαινόμενο της ζωής, μολονότι κάθε τμήμα του πλανήτη, από τις πολικές περιοχές μέχρι τον Ισημερινό είναι σε θέση να στηρίξουν ορισμένες μορφές ζωής. Πράγματι, οι πρόσφατες ανακαλύψεις της μικροβιολογικής έρευνας κατέδειξαν ότι οι μικροοργανισμοί ζουν βαθιά κάτω από την επιφάνεια του εδάφους και ότι η συνολική μάζα της μικροβιακής ζωής στις αποκαλούμενες «ακατοίκητες ζώνες» μπορεί, σε βιομάζα, να υπερβαίνει τη συνολική βιομάζα της επιφανειακής πανίδας και χλωρίδας.
Η σκέψη ότι η βιόσφαιρα είναι από μόνη της ένας ζωντανός οργανισμός,έστω και μεταφορικά, είναι γνωστή ως θεωρία της Γαίας.
Το οικοσύστημα αποτελείται από:
- Τον πληθυσμό (Το σύνολο των οργανισμών ίδιου είδους)
- Την βιοκοινότητα (Το σύνολο των πληθυσμών κι η μεταξύ τους αλληλεπίδραση)
- Τον βιότοπο (Η περιοχή που φιλοξενεί τη βιοκοινότητα)
Υπάρχουν διάφορα είδη οικοσυστημάτων, ανάλογα με τα χαρακτηριστικά της περιοχής, του κλίματος, το είδος & το πλήθος των οργανισμών κλπ.
Είδη οικοσυστημάτων: Θαλάσσια, Παράκτια, Χερσαία, Αγροτικά, Δασικά, Υγρότοποι κ.α.
Για τη διατήρηση της ισορροπίας σε ένα οικοσύστημα, είναι αναγκαία η συνεχής προσφορά ηλιακής ή άλλης μορφής ενέργειας καθώς και η διαθεσιμότητα της ενέργειας στους οργανισμούς, μέσω της τροφής.
Autonomi Drasi 