Δεν υπάρχει καμία διαφορά ανάμεσα στις προοδευτικές και συντηρητικές κυβερνήσεις

Δεν υπάρχει καμία διαφορά ανάμεσα στις προοδευτικές και συντηρητικές κυβερνήσεις

 

Του Ραούλ Ζιμπέκι *

 

Οι ισπανόφωνοι μπορούν να δουν το βίντεο της παρέμβασής του εδώ (ή να κατεβάσουν το ηχητικό από εδώ κάνοντας δεξί κλικ στο εικονίδιο για το κατέβασμα και επιλέγοντας «αποθήκευση δεσμού ως…». Το ηχητικό έχει 2-3 λεπτά περισσότερα στην αρχή που δεν ξέρω γιατί κόπηκαν στο βίντεο). Οι υπόλοιπες/οι θα γίνετε έρμαια μου (χοχοχο) στην περίληψη του πρώτου κομματιού της παρέμβασης και τη μετάφραση διά ακοής του συνόλου αυτής της πολύ ενδιαφέρουσας θέσης:

Αυτό που ζούμε, λέει ο Ζιμπέκι, και το οποίο δεν έχει ακόμη όνομα, μπορεί να περιγραφεί ως ένας πόλεμος εξόντωσης ενάντια στους από κάτω. Στον πόλεμο αυτόν, οι αριστερές κυβερνήσεις της Λατινικής Αμερικής είναι ένα καλό παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο αναγεννιόνται τα κεφάλια του καπιταλισμού, ως Λερναία Ύδρα, ακριβώς εκεί που τα κόβεις: γιατί «ανάμεσα στον Μουχίκα [παλιό αντάρτη και απελθόντα πρόεδρο της Ουρουγάης] και τον Ενρίκε Πένια Νιέτο [η μαφία που έχει πάρει την εξουσία στο Μεξικό, εδώ παλιότερο ποστ] δεν υπάρχει διαφορά«. Τα κεφάλια που αναγεννιόνται μπορεί να είναι ακόμη πιο δυνατά. Κι είμαστε κι εμείς μέρος τους.

Στον Νότο της Λατινικής Αμερικής, τη λεγόμενη Κονοσούρ, το μεγαλύτερο μέρος των κυβερνήσεων είναι προοδευτικές. Το περιτύλιγμα είναι πιο συμπαθητικό, πιο ευχάριστο από αυτό των δεξιών κυβερνήσεων, αλλά το περιεχόμενο είναι το ίδιο. Ενδεικτικά παράθεσε τρεις πράξεις αυτής της εξέλιξης στη Λατινική Αμερική:

1. Από τη δεκαετία του ’90 τα λαϊκά κινήματα, αντιδρώντας απέναντι στον νεοφιλελευθερισμό και τη φάση του των ιδιωτικοποιήσεων, έχουν ρίξει τουλάχιστον 12 κυβερνήσεις σε Βενεζουέλα, Εκουαδόρ, Περού, Παραγουάη, Βολιβία, Αργεντινή και Βραζιλία. Στους αγώνες αυτούς συναντήθηκε η μεσαία τάξη της μισθωτής εργασίας και των δικαιωμάτων με τους περιθωριοποιημένους πληθυσμούς.

2. Την πτώση των κυβερνήσεων, που προέκυψε από λαϊκές κινητοποιήσεις, που σε κάποιες περιπτώσεις συνδυάστηκαν με εκλογές, προέκυψαν νέες κυβερνήσεις κάποιες από τις οποίες προέρχονταν από κινήματα ή την περιφέρειά τους. Μπορεί οι ίδιες να μην συμμετείχαν στις λαϊκές κινητοποιήσεις αλλά τις ήξεραν, γνώριζαν από τα μέσα πώς οργανώνεται ο αγώνας.

3. Οι νέες κυβερνήσεις φορούν αντινεοφιλελεύθερο προσωπείο, που υποστηρίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη διαφορετικότητα, αγωνίζεται ενάντια στη φτώχεια κλπ. [Και αρχίζω να μεταφράζω μέχρι τέλους:] Αλλά συνεχίζουν το ίδιο μοντέλο με διαφορετικό τρόπο: μονοκαλλιέργειες, εκατομμύρια εκτάρια ψεκασμένα με γλιφοσάτη, που πλέον γνωρίζουμε πως εδώ και 34 χρόνια είναι γνωστό ότι είναι καρκινογόνα, ανοιχτά μεταλλεία, κερδοσκοπία στα ακίνητα που είναι μέρος του ίδιου μοντέλου, που χάριν συντομίας ονομάζουμε εξορυκτικό.

Ο νεοφιλελευθερισμός συνεχίζει να είναι νεοφιλελευθερισμός μόνο που πλέον δεν είναι υπέρ των ιδιωτικοποιήσεων. Σε κάποιες περιοχές γιατί δεν έμεινε τίποτα πια για ιδιωτικοποίηση, σε άλλες γιατί ο κόσμος κινητοποιήθηκε και απέτρεψε τις περαιτέρω ιδιωτικοποιήσεις. Το μοντέλο είναι το ίδιο αλλά έχει διαφορετική ρητορική. Ποια ρητορική; Τη δική μας! Πήραν τον λόγο μας από τους δρόμους και τον έκαναν επίσημο λόγο, με μικρές αλλαγές. Και αυτό είναι ένα σημαντικό στοιχείο που πρέπει να έχουμε υπόψη.

Το να πει κανείς ότι δεν άλλαξε τίποτα με τις προοδευτικές κυβερνήσεις φαίνεται υπερβολικό και είναι υπερβολικό. Φαίνεται σαν να μη θέλουμε να δούμε τις θετικές όψεις. Αλλά αυτό που δεν συνηθίζουμε να λέμε είναι ότι με τις προοδευτικες κυβερνήσεις ένα κομβικό πράγμα που συνέβη ήταν ότι βάθυνε ο καπιταλισμός. Σε όλες τις χώρες η πώληση αυτοκινήτων ανέβηκε 2-3 φορές, η πώληση νεόδμητων σπιτιών, η κατανάλωση. Και σε αυτό το βάθεμα του καπιταλισμού βρίσκεται η αναγέννηση των κεφαλιών της Λερναίας Ύδρας που είχαμε κόψει.

Για να έχουμε μια πλήρη εντύπωση είναι σημαντικό να κατανοήσουμε πώς ο προοδευτισμός των κυβερνήσεων έχει καταστρέψει με κοινωνικές πολιτικές και με καταστολή κοινωνικά κινήματα και κοινότητες. Η καταστολή που ακολουθούν ορισμένες προοδευτικές κυβερνήσεις δεν είναι μια ανωμαλία αλλά μέρος του μοντέλου -θα επανέλθω στη συνέχεια. Θα σκιαγραφήσω τρεις όψεις για να δούμε πώς το καπιταλιστικό σύστημα είχε αυτή την εξέλιξη:

1. Οικειοποίηση της ρητορικής και δημιουργία σύγχυσης, η αλλιώς, η Λερναία Ύδρα ντύνεται με ρούχα της αριστεράς και των από κάτω, τραγουδά τους ύμνους μας, υψώνει τη γροθιά, σηκώνει τις σημαίες μας, λέει πως «κυβερνά υπακούοντας» [ζαπατιστική αρχή διακυβέρνησης. Στα δικά μας, ο Τσίπρας είχε αναπαράγει το ζαπατιστικό σύνθημα «Όλα για όλους, τίποτα για μας»] και δεν είναι αστείο. Ο Έβο Μοράλες όταν έγινε πρόεδρος το 2006 είπε πως θα κυβερνούσε υπακούοντας. Έπειτα ανέβασε την τιμή της βενζίνης 83% και ο κοσμός κατεβηκε μαζικά στους δρόμους. Εκείνος δεν βρισκόταν στη Βολιβία. Είχε αφήσει στο πόστο του ένα άσχετο φερέφωνο που έχει για αντιπρόεδρο.

Κι όταν επέστρεψε στις 31 Δεκέμβρη του 2010 είπε «τέρμα στην αύξηση της βενζίνης, αυτήν την τραγική εξέλιξη, γιατί εγώ κυβερνώ υπακούοντας». Κι έπειτα κατέστειλε μια πορεία υπεράσπισης μιας ιθαγενικής προστατευόμενης περιοχής, κλπ., αλλά λέει «κυβερνώ υπακούοντας». Κι αυτή η εισαγωγή μιας ρητορικής που προκαλεί σύγχυση είναι χαρακτηριστικό στοιχείο των προοδευτικών κυβερνήσεων. Ο Έβο Μοράλες λέει ότι κυβερνά υπακούοντας και ταυτόχρονα οργανώνει χτυπήματα ενάντια σε πολύ σημαντικές λαϊκές αγροτικές και ιθαγενικές οργανώσεις που αντιτίθενται στην πολιτική του.

Γιατί οι προοδευτικές κυβερνήσεις σφετερίζονται τον λόγο μας; Εν μέρει το κάνουν γιατί συνειδητοποιούν ότι χρειάζονται νομιμοποίηση. Χρειάζονται την έγκριση των από κάτω γιατί ανήλθαν στην εξουσία χάρη σ’ αυτούς. Και γνωρίζουν ότι αν οι από κάτω τις αφήσουν μόνες θα έρθουν σε τεράστια αδυναμία. Αλλά επιπλέον χρησιμοποιούν το λόγο μας, τα σύμβολά μας και τις σημαίες μας για να προκαλέσουν σύγχυση. Η τέχνη της διακυβέρνησης είναι σχεδόν μια τέχνη πρόκλησης σύγχυσης. Έχουν αντιληφθεί ότι αν οι από κάτω είναι δυνατοί, η καταστολή δεν είναι αρκετή για τους νικήσει. Και γι’ αυτό προκαλούν σύγχυση. Ένα πολύ πρόσφατο παράδειγμα: η Βραζιλία. Τον Ιούνη του 2013 υπήρξαν κινητοποιήσεις σε 153 πόλεις της Βραζιλίας. Εκατομμύρια άτομα βγήκαν στους δρόμους ως διαμαρτυρία για την αύξηση της τιμής του εισιτηρίου στα λεωφορεία. Κι αυτές οι κινητοποίησεις ήταν σημαντικό πλήγμα ενάντια στο Εργατικό Κόμμα, πρώην αριστερό κόμμα που ιδρύθηκε από τον Λούλα κ.ά.

Οι κινητοποιήσεις δεν ήταν αυθόρμητες. Ήταν αποτέλεσμα δέκα χρόνων δουλειάς του κινήματος «Ελεύθερη μετακίνηση» και άλλων κινημάτων των πόλεων. Και σε αυτά τα δέκα χρόνια έκαναν εκατοντάδες κινητοποιήσεις σε όλη τη Βραζιλία, κατέστρεψαν ακυρωτικά μηχανήματα, έκαναν θέατρο δρόμου, για να διαμαρτυρηθούν ενάντια σε αυτές τις αυξήσεις που συνιστούν κερδοσκοπία και λεηλασία των πόλεων. Κι όταν η στρατιωτική αστυνομία τούς χτύπησε, εκατομμύρια βγήκαν στους δρόμους μαζί τους. Τι έκανε το Εργατικό Κόμμα στις κινητοποιήσεις; Είπε ότι οι διαδηλωτές παίζουν το παιχνίδι της δεξιάς, γιατί υπήρχαν κάποιοι διαδηλωτές που μιλούσαν υπέρ της δεξιάς και ζητούσαν πραξικόπημα. Αλλά αντί να συζητήσουν τους λόγους της κινητοποίησης κατηγόρησαν τους διαδηλωτές ότι είναι δεξιοί.

Επιχειρείται να εισαχθεί η ιδέα ότι όλες οι κινητοποιήσεις ενάντια σε μια ‘αριστερή κυβέρνηση’ είναι δεξιές. Επομένως τα νέα κινήματα, όπως η «Ελεύθερη μετακίνηση», οι «Χωρίς σπίτι», παίζουν το παιχνίδι της δεξιάς. Έχουν φτάσει να υποστηρίξουν ότι οι κινητοποιήσεις του Ιούνη του 2013 είναι «χρωματιστές επαναστάσεις», αυτές που προοωθούν οι γιάνκηδες όταν θέλουν να πλήξουν μια κυβέρνηση. Αλλά αυτό που δεν λένε, ούτε η κυβέρνηση ούτε οι διανοούμενοι του Εργατικού Κόμματος, είναι ότι το Εργατικό Κόμμα και άλλα κόμματα έχουν κλέψει από την PetroBras (τα αντίστοιχα Ελληνικά Πετρέλαια) 4 δις δολάρια. Κι όταν διερευνάται το θέμα λένε πως είναι φήμες των ΜΜΕ, πως είναι η δεξιά που θέλει να τους ανατρέψει. Μια τέτοια σύγχυση. Η εξαφάνιση του τι είναι δεξιά και τι είναι αριστερά.

2. Δεύτερος τρόπος δράσης των προοδευτικών κυβερνήσεων ως προς την πρόκληση σύγχυσης είναι η υποστήριξη συμμετεχόντων σε κινήματα ενάντια σε άλλους συμμετέχοντες σε κινήματα για να τους εξουδετερώσουν. Κι αργότερα βγαίνει στη φόρα ότι κάποια από τις ομάδες απολάμβανε την υποστήριξη και τη χρηματοδότηση της κυβέρνησης. Κι αυτό είναι πολύ διακριτικό. Στην Αργεντινή υπάρχει ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Συμμετέχοντες σε κινήματα της περιφέρειας δημιουργούν λαϊκά πανεπιστήμια. Αργότερα η κυβέρνηση, καθώς βλέπει ότι αρχίζει να οργανώνεται ο κόσμος σε επίπεδο γειτονιάς και ο κόσμος μπαίνει μαζικά στα πανεπιστήμια, 200 μέτρα από ένα λαϊκό πανεπιστήμιο φτιάχνουν ένα πανεπιστήμιο της κυβέρνησης, χρηματοδοτούμενο, με δασκάλους που πλέον δεν είναι μέλη των κινημάτων αλλά υπάλληλοι.

Κι ενώ το λαϊκό πανεπιστήμιο το έχουν χτίσει τούβλο τούβλο οι σύντροφοι, εκεί τα κάνει όλα μια εταιρεία. Και το πανεπιστήμιο το ονομάζουν «Τσε Γκεβάρα» ή «Μάνα Γη» κι αυτό προκαλεί σύγχυση. Και ο κόσμος που δεν γνωρίζει, λέει ωραία, το πανεπιστήμιο Τσε Γκεβάρα και δεν ξέρει ότι είναι της κυβέρνησης. Αυτό είναι κομμάτι της πολιτικής δράσης των προοδευτικών κυβερνήσεων. Κι αυτό το συμπληρώνουν με κοινωνικές πολιτικές: καλάθι τροφίμων, μικρές επιδοτήσεις, κλπ. Πρόκειται για δυο μηχανισμούς μαζί: κινήματα που μοιάζουν λαϊκά άλλα είναι της κυβέρνησης και ταυτόχρονα κοινωνικές πολιτικές. Τι επιδιώκεται με αυτό; Κάτι κομβικό. Η αποσύνθεση, η καταστροφή του κινηματικού κοινωνικού ιστού, η καταστροφή των δομών βάσης, της ικανότητας οργάνωσης και αγώνα.

Για πολλά άτομα που συμμετείχαν σε κινήματα πλέον το κράτος τούς καλύπτει τα προβλήματα ή τουλάχιστον τις πιο επείγουσες ανάγκες. Για τους επικεφαλής αυτών των κινηματών η στήριξη της κυβέρνησης είναι ένα σκαλοπάτι για την άντληση προσωπικών οφελών. Και προκαλούν σύγχυση και ως προς κάτι άλλο: ανάμεσα στον θεσμό και την πρακτική. Η συλλογική εργασία είναι πρακτική που φτιάχνει την κοινότητα. Η κοινότητα δεν είναι θεσμός, το κίνημα δεν είναι μια συσκευή. Οι συλλογική δουλειά είναι που κάνει την κοινότητα. Οι συλλογικές πρακτικές είναι αυτές που της δίνουν σχήμα. Χωρίς αυτές είναι ένα κενό κέλυφος.

3. Η αύξηση της καταστολής. Μοιάζει με παραλλήρημα ότι υπό τις προοδευτικές κυβερνήσεις υπάρχει μεγαλύτερη καταστολή. Εγώ σκεφτόμουν ότι παρά όλα τ’ άλλα αρνητικά, με τις αριστερές κυβερνήσεις θα υπήρχε λιγότερη καταστολή. Και συνειδητοποιώ ότι αυτή η αντίληψή μου ήταν υπεροπτική και ρατσιστική. Και θα σας δώσω στοιχεία για να μην νομίζετε ότι παραλληλώ, αν και μπορεί να συμβαίνει κι αυτό. Τουλάχιστον παραλληρώ με δεδομένα.

Περίπτωση πρώτη: Αργεντινή. Στην περίοδο του Μένεμ, που ήταν ένας πρόεδρος νεοφιλελεύθερος, αντιεργατικός, κατασταλτικός… Εκεί στην Αργεντινή υπάρχει ένα πράγμα στην αστυνομική καταστολή που το ονομάζουν «gatillo facil» και σε σκοτώνουν γιατί έτσι. Θα δώσω στοιχεία από το Συντονιστικό ενάντια στην Αστυνομική Θεσμική Καταστολή. Εκείνη την φοβερή δεκαετία του Μένεμ η αστυνομία σκότωνε με αυτόν τον τρόπο 60 νέους/χρόνο, έναν την εβδομάδα, σε γενικές γραμμές φτωχούς νέους από λαϊκές γειτονιές. Στη δεκαετία των Κίσνερ, την προοδευτική δεκαετία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ενάντια στη δικτατορία, για την ανάκτηση της μνήμης κλπ., η αστυνομία σκοτώνει τέσσερις φορές πάνω: ακριβώς 239 νέους/χρόνο. Και πώς είναι δυνατόν υπό προοδευτική κυβέρνηση να σκοτώνονται τέσσερις φορές περισσότεροι από ό,τι στον πιο σκληρό νεοφιλελευθερισμό; Είναι ένα στοιχείο σημαντικό.

Στη Βραζιλία, στον χάρτη της βίας που εκδίδει η κυβέρνηση, από το 2002 που ήταν ο «τελευταίος» χρόνος του νεοφιλελευθερισμού, χρονιά που κερδίζει ο Λούλα τις εκλογές και ανεβαίνει το Εργατικό Κόμμα στην εξουσία, και για τα επόμενα 10 χρόνια, ο αριθμός των δολοφονημένων λευκών νέων έπεσε 25%, αλλά ο αριθμός των μαύρων θυμάτων ανέβηκε 38%. Λιγότεροι νεκροί λευκοί, περισσότεροι φτωχοί μαύροι νεκροί. Στα ΒΑ που είναι η περιοχή με τη μεγαλύτερη πυκνότητα μαύρου πληθυσμού στη Βραζιλία, η κυβέρνηση παραδέχεται ότι οι νεαροί μαύροι έχουν 5 φορές παραπάνω πιθανότητες να δολοφονηθούν από ό,τι οι νεαροί λευκοί.

Υπάρχει μια εκστρατεία στη Βραζιλία που λέει «Αντίδρασε ή πέθανε» που βεβαιώνει ότι στη χώρα πραγματοποιείται μια γενοκτονία των νεαρών φτωχών μαύρων στη διάρκεια των κυβερνήσεων του Λούλα και της Ντίλμα. Δεν πρόκειται για υπερβολή. Αυτό λένε τα κινήματα. Θα σας δώσω ένα στοιχείο που ξέρουν λίγοι. Η πολιτεία της Bahia κυβερνάται από το Εργατικό Κόμμα εδώ και αρκετά χρόνια. Τις πρώτες μέρες του Φλεβάρη σε μια από τις φαβέλες της Βραζιλίας η αστυνομία σκότωσε εφτά άτομα. Λέγοντας ‘μαύρος’ στη Βραζιλία σημαίνει ‘φτωχός νέος’. Και δυο μέρες αργότερα σκότωσε άλλους έξι.

Ο κυβερνήτης της ‘αριστεράς’ δέχτηκε επίθεση από τα ΜΜΕ. Και κοιτάτε τι απάντησε αυτός ο τύπος: «Οταν ένας ποδοσφαιριστής έχει τη μπάλα και είναι κοντά στο τέρμα έχει ένα δευτερόλεπτο για ν’ αποφασίσει αν βάζει γκολ ή όχι. Αν το βάλει θα χειροκροτηθεί. Ο αστυνομικός είναι στην ίδια θέση με τον ποδοσφαιριστή. Πρέπει ν’ αποφασίσει μέσα σ’ ένα λεπτό αν πυροβολεί ή όχι. Αυτό είναι ο προοδευτισμός. Επομένως όταν λέω ότι ανάμεσα στον Πένια Νιέτο και τον Μουχίκα δεν υπάρχει άλλη διαφορά από το περιτύλιγμα αναφέρομαι σε αυτό ακριβώς. Όχι μόνο για το θάνατο, τις δολοφονίες, τη διαφορά αλλά και για την αιτιολόγηση.

Το κίνημα «Μητέρες του Μάη» στη Βραζιλία που αρχίζει το 2006 γιατί μια από τις μεγαλύτερες σφαγές στη Βραζιλία έγινε εκείνο  Μάη στο Σάο Πάολο. Όταν το ναρκοεμπόριο επιτέθηκε σε αστυνομικά τμήματα και εγκαταστάσεις της αστυνομίας, η αστυνομία εκνευρισμένη γιατί σκότωσαν αρκετούς αστυνομικούς ξεχύνεται στις γειτονιές των μαύρων κι αρχίζει να πυροβολεί. Σκοτώνει 500 άτομα σε μια βδομάδα και δημιουργείται η ομάδα «Μητέρες του Μάη». Και η ομάδα αυτή λέει ότι από το 1990 μέχρι το 2012, τα χρόνια της δημοκρατίας, έχουν συμβεί 25 σφαγές, μία το χρόνο. Στη δημοκρατική και αριστερή Βραζιλία συνεχίζουν οι σφαγές.

Στην Αργεντινή υπάρχει μια σιωπηλή γενοκτονία που γνωρίζουμε μόνο από την αντίσταση των χωριών που ψεκάζονται και των αλληλέγγυων γιατρών. Τα χωριά που ψεκάζονται βρίσκονται στην αργεντίνικη πάμπα, περικλύκλωμένα από σόγια και από αεροπλάνα και κάτι μεγάλα μηχανήματα που ονομάζονται «κουνούπια» και ψεκάζουν. Αυτοί οι αλληλέγγυοι γιατροί στέλνουν τους φοιτητές ιατρικής πριν αποφοιτήσουν για μια βδομάδα σ’ ένα απ’ αυτά τα χωριά για να εξετάσουν όλο τον πληθυσμό. Και ανακάλυψαν ότι στα χωριά που ψεκάζονται έχει 4,5-7 φορές περισσότερα πλήγματα καρκίνου και τερατογενέσεις από τον εθνικό μέσο όρο. Πώς να το ονομάσουμε αυτό; Είναι μια σιωπηλή γενοκτονία γιατί αυτοί το ξέρουν ότι η γλιφοσάτη σκοτώνει.

Ο Μουχίκα, στις 3/11/2013, είπε: «Στη σόγια αξίζει ένα μνημείο γιατί είναι ένα φυτό που μάς έφερε ανάπτυξη». Κι εγώ αναρωτιέμαι, πώς δένουν αυτά τα στοιχεία όταν μιλάμε για προοδευτισμό. Αυτό που υπήρξε στην πραγματικότητα ήταν ενσωμάτωση των φτωχών μέσω της αγοράς και της κατανάλωσης. Δεν υπάρχουν δικαιώματα για τους από κάτω. Η υγεία συνεχίζει να είναι δεύτερης κατηγορίας. Η εκπαίδευση συνεχίζει να είναι κακής ποιότητας. Αλλά μπορούν ν’ αγοράσουν μια πλάσμα, ένα αυτοκίνητο κλπ. Αυτός είναι ένας από τους πυρήνες της αναγέννησης της Λερναίας Ύδρας του καπιταλισμού.

Και τέλος, το τρίτο στοιχείο. […] Θα έλεγα ότι έρχεται μια εξολόθρευση, που έρχεται πρώτα με αυτόν τον μαλακό τρόπο. Κι αμέσως μετά θα έρθει η σκληρή εξολόθρευση, με τα όπλα.

Αλλά θα έλεγα κυρίως τέσσερα πράγματα και θα ήθελα να επικεντρωθώ σ’ αυτά.

1) Προσοχή με τον θεσμικό δρόμο. Προσοχή με τις εκλογές. Ο προοδευτισμός κατόρθωσε να εισάγει μ’ αυτόν τον τρόπο, και αυτό δεν είναι αμελητέο, μια πολιτική κουλτούρα που λέει ότι μπορεί ν’ αλλάξει ο κόσμος χωρίς συγκρούσεις. Κι επιπλέον ότι οι συγκρούσεις είναι επικίνδυνες. Όσοι μπαίνουν επικεφαλής στις συγκρούσεις παίζουν το παιχνίδι της δεξιάς. Μπορεί ακόμη να είναι και τρομοκράτες. Το ξέρατε ότι στο Εκουαδόρ του Κορρέα, του σοσιαλισμού του 21ου αιώνα, υπάρχουν 200 ιθαγενείς ηγέτες που κατηγορούνται από τη δικαιοσύνη για τρομοκρατία και μποϊκοτάζ; Γιατί; Για κλείσιμο δρόμων, για κατάληψη τσιφλικιών. Σε μια χώρα που μιλούν για σοσιαλισμό του 21ου αιώνα.

2) Θα έλεγα ότι αυτό που ονομάζουν φιλελεύθερη αντιπροσωπευτική δημοκρατία δεν υπάρχει πλέον. Είναι μια μορφή ολοκληρωτισμού. Είναι μια συνεχής κατάσταση εξαίρεσης για τους από κάτω. Παραπέμπω σ’ εναν κύριο που ονομάζεται Αγκάμπεν, έναν εκπληκτικό τύπο που μελέτησε τα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Και λέει ότι «ο σύγχρονος ολοκληρωτισμός μπορεί να οριστεί ως ο εγκαινιασμός μέσω της κατάστασης εξαίρεσης ενός νόμιμου πολέμου κατά του άμαχου πληθυσμού που επιτρέπει τη φυσική εξόντωση όχι μόνο των πολιτικών αντιπάλων αλλά ολόκληρων πληθυσμιακών κατηγοριών πολιτών που για οποιονδήποτε λόγο καταλήγουν μη ενσωματώσιμοι για το πολιτικό σύστημα». Κι εγώ θα έλεγα ότι η εμπιστοσύνη στους θεσμούς είναι επικίνδυνη, γιατί οι θεσμοί, με τη δικαιολογία της ασφάλειας ή του οργανωμένου εγκλήματος, δημιουργούν μια μόνιμη κατάσταση εξαίρεσης, δηλαδή πολέμου. Κι αυτό δεν έχει σχέση με το ποιος είναι στην κυβέρνηση. Είναι κάτι πιο πολύπλοκο. Η αντιπροσωπευτική δημοκρατία συνιστά την νόμιμη κάλυψη της κατάστασης εξαίρεσης. Καλύπτει και νομιμοποιεί τη γενοκτονία των από κάτω.

3) Θα έλεγα ότι ο θεσμικός δρόμος συμβάλλει στην αναγέννηση των κεφαλιών της Λερναίας Ύδρας. Γιατί πάντα πάει χέρι με χέρι με την αποσύνθεση των αυτοδιαχειριζόμενων χώρων μας. Σε αυτή την περίοδο γενοκτονίας υπό τον καπιταλισμό πρέπει να είμαστε αυτόνομοι, όσο πιο αυτόνομοι γίνεται. Γιατί για να νικήσουμε τη Λερναία Ύδρα προϋποθέτει να μπορούμε να υπερασπιστούμε τους εαυτούς μας, να της προκαλέσουμε φθορά, να τη χτυπήσουμε και να χτίζουμε την αυτοδιαχείριση στους χώρους μας. Να αποκλείσουμε στις διαφορετικές μορφές που εμφανίζονται να εισβάλουν στους χώρους μας. Είναι ένας αγώνας με δυο κατευθύνσεις.

Και τέλος, είμαστε εμείς. Πιστεύω ότι αυτό που βλέπουμε πρέπει να μας χρησιμεύσει ως καθρέφτης. Και σ’ αυτό το σημείο συγχωρέστε με αλλά θα μιλήσω σε α΄ πρόσωπο, όχι από εγωισμό -όχι πως μπορούμε να φύγουμε από το εγώ- αλλά γιατί είναι πολύ εύκολο να κρυφτούμε στο ‘όλοι’. Επομένως αναρωτιέμαι, πόσα πρέπει να μάθω, πόσο πρέπει να αυξηθώ, πόσο πρέπει να αφήσω αυτό που είμαι για να βρεθώ σε κατάσταση να αντιμετωπίσω τη Λερναία Ύδρα και να χτίσω έναν νέο κόσμο.

Η εντύπωσή μου είναι ότι ακόμη έχω/έχουμε δρόμο. Κι ότι μπροστά μου/μας βρίσκονται τεράστιες προκλήσεις. Τι κάνω; Ασκούμαι για να είμαι πιο δυνατός για ν’ αντιμετωπίσω τη Λερναία Ύδρα, σκοποβολή, ωραία, είναι σημαντικό, αλλά δεν αναφέρομαι σ’ αυτό. Υπάρχει κάτι που έχει να κάνει με την ηθική. Με την πνευματική ετοιμότητα που είναι βασική. Πιστεύω ότι όσοι θεωρούμε τους εαυτούς μας επαναστάτες ή εξεγερμένους πρέπει καθημερινά, όπως στα αγάλματα, να δουλέψουμε τους εαυτούς μας με το καλέμι και το σφυρί για να γίνουμε καλύτεροι. Αυτό πρέπει να κάνω. Πρέπει να γίνουμε καλύτεροι, όχι μεγαλύτεροι. Όχι για να λάμπουμε περισσότερο ή να είμαστε σημαντικότεροι, αλλά για να γίνουμε πιο μικροί, για να φτάσουμε μια μέρα στο ύψος των Βάσεων Στήριξης των Ζαπατίστας που μας δίδαξαν στο Μικρό Ζαπατιστικό Σχολείο ότι για την αντίσταση αυτό που είναι απαραίτητο είναι αξιοπρέπεια, αξιοπρέπεια και αξιοπρέπεια.