Δρ. Χρήστος Γιάννου: Ο γιατρός των Παλαιστινίων και του κόσμου

Επιμέλεια δημοσίευσης προλογικό : Γιώργος Μεριζιώτης

(Στο τέλος της δημοσίευσης δείτε ένα ντοκιμαντέρ και μια συνέντευξη του Χρήστου Γιάννου)

Προλογικό:

Χωρίς να υποτιμούμε ή να απαξιώνουμε την προσφορά όλων των εθελοντών γιατρών και των οργανισμών αρωγής υγείας στα πολεμικά μέτωπα ή σε περιοχές του κόσμου που δεινοπαθούν, ο γιατρός  “χειρουργός του πολέμου” Χρήστος Γιάννου ειναι μια θρυλική μορφή στον τομέα του, ειναι όμως και ένας γιατρός που τιμά την επιστήμη του ανθρώπου την Ιατρική με όλη της σημασία της και ένας συνειδητά πολιτικοποιημένος άνθρωπος.

Ο Χρήστος Γιάννου αποτελεί μια θρυλική μορφή διεθνούς ακτινοβολίας στην χειρουργική πολέμου. Έχει αφιερώσει το σύνολο της 45ετούς σταδιοδρομίας του στην υπηρεσία του ανθρώπου στις πιο “θερμές” ζώνες του πλανήτη: Λίβανος, Καμπότζη, Σομαλία, Νεπάλ, Σρι Λάνκα, Τσετσενία, Σουδάν, Τσαντ, Κονγκό, Λιβερία, Σιέρα Λεόνε, Μπουρούντι και Ρουάντα, Τανζανία, Υεμένη, Αφγανιστάν, Ιράκ είναι ορισμένες από τις χώρες στις οποίες έχει υπηρετήσει επανειλημμένως, ως μέλος αποστολών του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού και της Ερυθράς Ημισελήνου. Ο Γιάννου είναι γνωστός μεταξύ των εργαζομένων στον ανθρωπιστικό τομέα για την αποτελεσματικότητά του.

Ο Δρ. Χρήστος Γιάννου γεννήθηκε στο Τορόντο του Καναδά το 1949, γιος Ελλήνων μεταναστών. Από το 1980 έως το 1990, ο Γιάννου ήταν χειρουργός στην Παλαιστινιακή Ερυθράς Ημισελήνου κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου στον Λίβανο. Εργάστηκε ως ανώτερος γραμματέας στο Νοσοκομείο της Γάζας στη Βηρυτό και στη συνέχεια, το 1981, ίδρυσε το νοσοκομείο PRCS στη Ναμπατιέχ του Νότιου Λιβάνου.

Πιάστηκε αιχμάλωτος πολέμου από τον ισραηλινό στρατό κατά την εισβολή στον Λίβανο το 1982 και απελευθερώθηκε μετά από δύο εβδομάδες. Από το 1985 έως το 1988, ο Γιάννου ήταν διευθυντής και μοναδικός χειρουργός του νοσοκομείου PRCS στο πολιορκημένο στρατόπεδο προσφύγων Σατίλα στη Βηρυτό, κατά τη διάρκεια του Πολέμου των Στρατοπέδων. Φημίζεται ως ένας από τους λίγους μη Παλαιστίνιους που συμμετείχαν ως μέλος του Εθνικού Συμβουλίου της Παλαιστίνης και είναι γνωστός για το έργο του ως ο μόνος χειρουργός, μαζί με χιλιάδες Παλαιστίνιους.

Κατά τη διάρκεια της πολιορκίας του παλαιστινιακού στρατοπέδου προσφύγων Σατίλα από την λιβανέζικη πολιτοφυλακή που ήταν ένα μαρωνιτικό χριστιανικό λιβανέζικο δεξιό κόμμα υπό τη διοίκηση του Ηλί Χομπέικα όπως καταγράφεται στο βιβλίο του ” Πολιορκημένοι: Η ιστορία ενός γιατρού για τη ζωή και τον θάνατο στη Βηρυτό” (1991). Η ειρωνεία είναι ότι υπήρχαν Εβραίοι που αγωνίστηκαν για την απελευθέρωση της Παλαιστίνης, και μερικοί από αυτούς μαρτύρησαν και θάφτηκαν στο Νεκροταφείο των Μαρτύρων στη Βηρυτό, σύμφωνα με τη μαρτυρία του χειρουργού και αγωνιστή Δρ. Χρήστου Γιάννου, ο οποίος αποτελεί αθάνατη μορφή στη μνήμη των Παλαιστινίων.

Το 1987, ονομάστηκε μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της Παλαιστινιακής Εταιρείας Ερυθράς Ημισελήνου. Το 1990, έγινε Μέλος του Τάγματος του Καναδά και το 1987, του απονεμήθηκε το Αστέρι της Παλαιστίνης από την Εκτελεστική Επιτροπή του Οργανισμού Απελευθέρωσης της Παλαιστίνης.

Προς το παρόν, ο Γιάννου είναι Επίτιμος Λέκτορας στο πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Τραύματος στο Queen Mary του Πανεπιστημίου του Λονδίνου και Συμπρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής του Κέντρου Έρευνας και Εκπαίδευσης στην Οικολογία του Πολέμου του Αμερικανικού Πανεπιστημίου της Βηρυτού.

Χρήστος Γιάννου: Ο Έλληνας “χειρουργός του πολέμου”

Σε μια εκ βαθέων εξομολόγηση στο iatronet.gr, ο κ.Γιάννου κάνει μια αναδρομή σημαντικών σταθμών της πολυετούς διαδρομής του στα πολεμικά πεδία και θυμάται τις στιγμές που τον σημάδεψαν. Μεταξύ αυτών, τη δολοφονία 6 συναδέλφων του στο νοσοκομείο που έστησε στην εμπόλεμη Τσετσενία, την στιγμή που έπρεπε να χειρουργήσει έναν φίλο του που δέχτηκε σφαίρα στο κεφάλι, αλλά και τη σύλληψη και αιχμαλωσία του από ισραηλινές δυνάμεις στο Λίβανο κατά την εισβολή του 1982. Επίσης, μιλάει για τον αγώνα που δίνουν σήμερα συνάδελφοί του στην πολιορκημένη Γάζα, την οποία δεν επισκέφθηκε, όπως λέει, γιατί δεν του το επέτρεψαν οι Ισραηλινοί.

Το παιδικό όνειρο που έγινε στάση ζωής

Γεννημένος το 1949 στον Καναδά, από Έλληνες μετανάστες με καταγωγή τις Πρέσπες της Φλώρινας, ο Χρήστος Γιάννου είχε ήδη αποφασίσει από την ηλικία των 12 ετών ότι ήθελε να γίνει γενικός χειρουργός και να υπηρετήσει στον τρίτο κόσμο. “Όλη η καριέρα μου αφιερώθηκε σε αυτό. Όταν τελείωσα την ειδικότητά μου ως χειρουργός πήγα στην Βυρητό, σε εποχή εμφυλίου πολέμου στο Λίβανο.

Εργάστηκα σε γενικό νοσοκομείο, όπου εν καιρώ πολέμου διαχειρίστηκα διάφορα χειρουργεία, από τραύματα μέχρι κάποια είδη καρκίνων”, θυμάται. Αυτή ήταν μόνο η αρχή μιας σταδιοδρομίας 35 ετών σε δεκάδες πεδία μαχών στον πλανήτη. Τα πρώτα δέκα χρόνια, όπως λέει, με το παλαιστινιακό τμήμα της Ερυθράς Ημισελήνου και τα επόμενα 25 με τη Διεθνή Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού (ICRC) και τη Διεθνή Ομοσπονδία Συλλόγων Ερυθρού Σταυρού και Ερυθράς Ημισελήνου (IFRC).

Όταν πιάστηκε αιχμάλωτος

Το 1982, στην εισβολή των Ισραηλινών στο Λίβανο βρέθηκε σε νοσοκομείο στο νότιο Λίβανο, όπου βίωσε την εμπειρία να γίνει αιχμάλωτος πολέμου. “Με πήραν μαζί με άλλους συναδέλφους, Παλαιστίνιους, Λιβανέζους, Άραβες, Μπαγκαντεσιανούς και από άλλες χώρες. Όλο το σώμα της Ερυθράς Ημισελήνου που βρεθήκαμε εκεί. Έμεινα στη φυλακή δύο εβδομάδες και μετά με άφησαν επειδή ήμουν ξένος. Πήγα στο Τελ Αβίβ και από εκεί έφυγα”, διηγείται και προσθέτει: “Έναν χρόνο μετά, σε άλλη μάχη στο βόρειο Λίβανο στην περιοχή της Τρίπολης, είχαν πιαστεί αιχμάλωτοι 6 Ισραηλινοί στα χέρια της PLO. Όταν ένας από αυτούς αρρώστησε πήγα εγώ να τον θεραπεύσω, όπως είχα υποχρέωση. Κάθε άνθρωπος έχει δικαίωμα στη θεραπεία σύμφωνα με τη Σύμβαση της Γενεύης”.

Από επέμβαση στον εγκέφαλο μέχρι καισαρική

Στη διάρκεια της καριέρας του σε εμπόλεμες ζώνες του τρίτου κόσμου, συχνά χρειάστηκε να υπηρετήσει ως ο μοναδικός χειρουργός σε περιοχές με πληθυσμό 200.000 και 300.000 ατόμων. Εκεί έκανε κάθε είδους χειρουργείο, θεραπεύοντας από βαριά τραύματα στο πεδίο της μάχης μέχρι και αμυγδαλές, ακόμα και καισαρικές τομές για να φέρει στον κόσμο νέα ζωή. “Δεν έχεις άλλη επιλογή. Πρέπει να είσαι γενικός χειρουργός με την πλήρη έννοια, όπως ήταν οι γενικοί χειρουργοί μέχρι πριν από 50 – 60 χρόνια. Κάνεις επέμβαση στον εγκέφαλο, στην κοιλιά, στον θώρακα, στα άκρα, και καισαρική τομή γιατί δεν υπάρχει γυναικολόγος και αμυγδαλές και αιμορροίδες, ό,τι χρειαστεί”, λέει.

Οι δυο εμπειρίες που τον σημάδεψαν

Ο Έλληνας “χειρουργός του πολέμου”, εκ των συγγραφέων του βιβλίου “War Surgery” που εκδόθηκε από τον Ερυθρό Σταυρό και είναι ελεύθερα διαθέσιμο στο διαδίκτυο, ξεχωρίζει δύο περιστατικά ως αυτά που τον στιγμάτισαν περισσότερο, ανάμεσα σε εκατοντάδες τραυματικές εμπειρίες από τα πεδία των μαχών:

Την περίοδο 1985-1987 υπηρέτησε επί 27 μήνες στον προσφυγικό καταυλισμό Σατίλα στη Βηρυτό, σε κατάσταση πολιορκίας. “Δεν έφυγα ούτε μέρα. Επί έξι μήνες δεν είχαμε ούτε τροφή, ήμουν 25 κιλά λιγότερο από τώρα”, θυμάται και μοιράζεται την τραυματική εμπειρία που βίωσε όταν χρειάστηκε να χειρουργήσει έναν φίλο του. “Μιλούσα μαζί του και κάποια στιγμή έφυγε. Μετά από 15 λεπτά μου τον έφεραν με μια σφαίρα στο κεφάλι. Το να πρέπει να χειρουργήσω έναν φίλο μου και να του σώσω τη ζωή ήταν ψυχολογικά η πιο δύσκολη κατάσταση”, αναφέρει.

Η δεύτερη τραγική εμπειρία ήταν το 1996 στην Τσετσενία, όταν άγνωστοι εισβολείς μπήκαν νύχτα στο νοσοκομείο που ο ίδιος και άλλοι εθελοντές έκτισαν στο πεδίο, και σκότωσαν έξι συναδέλφους του, μέλη διεθνούς αποστολής από διάφορες χώρες. “Πέντε νοσηλεύτριες και τον μηχανικό, όλους με μια σφαίρα στο κεφάλι. Ήμουν κι εγώ εκεί το απόγευμα, λίγες ώρες νωρίτερα”, λέει.

Για την κατάσταση στη Γάζα

Στη Λωρίδα της Γάζας δεν βρέθηκε ποτέ, αν και το ήθελε, επειδή δεν του το επέτρεψαν οι Ισραηλινοί, όπως λέει. Παρακολουθώντας στις ειδήσεις όσα συμβαίνουν σήμερα εκεί, το μυαλό του βρίσκεται στα εκατομμύρια των άμαχων πολιορκημένων και στους συναδέλφους του που δίνουν τη μάχη σε εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες.

“Έχουν χειρουργούς, άλλους γιατρούς και νοσηλευτές. Αλλά οι συνθήκες είναι πολύ δύσκολες, χωρίς ρεύμα, χωρίς νερό, χωρίς τρόφιμα, χωρίς φάρμακα”, επισημαίνει και προσθέτει: “Και βέβαια όλα τα νοσοκομεία είναι γεμάτα, όχι μόνο τραυματίες. Χιλιάδες πολίτες πηγαίνουν στο νοσοκομείο για καταφύγιο, πιστεύοντας πως επειδή είναι νοσοκομείο θα είναι ασφαλείς. Όπως φάνηκε από το πρόσφατο χτύπημα διαψεύστηκαν”…

Πηγή: iatronet.gr

Χρήστος Γιάννου ο άνθρωπος της διπλανής μας πόρτας

Δείτε και ένα ντοκιμαντέρ με ένα μικρο βιογραφικό και εκμυστήρευσης του Χρήστου Γιάννο