1η Μαΐου του 2021: Το μέλλον είναι Fractal;

1η Μαΐου του 2021: Το μέλλον είναι Fractal;

(Μια πεσιμιστική ματιά για το μέλλον)

Επιμέλεια – δημοσίευση: Γιώργος Μεριζιώτης

I. Περί Fractal – Φράκταλ

1) Με τον διεθνή όρο Fractal – Φράκταλ (Fractal, ελλ. μορφόκλασμα ή μορφοκλασματικό σύνολο) στα Μαθηματικά, τη Φυσική αλλά και σε πολλές επιστήμες ονομάζεται ένα γεωμετρικό σχήμα που επαναλαμβάνεται αυτούσιο σε άπειρο βαθμό μεγέθυνσης, κι έτσι συχνά αναφέρεται σαν «απείρως περίπλοκο».

2) Fractal : Ο όρος προτάθηκε από τον Μπενουά Μάντελμπροτ (Benoit Mandelbrot) το 1975 και προέρχεται από τη λατινική λέξη fractus, που σημαίνει «σπασμένος» , «κατακερματισμένος». [1]

3) Χρησιμοποιώ τον όρο Fractal – Φράκταλ – ίσως αδόκιμα – για να καταδείξω τις κοινωνικοπολιτικές και οικολογικές συνθήκες στις οποίες ζούμε, παρομοιάζοντας τες ως  ένα «κοινωνικό φράκταλ» που μας έχουν επιβάλει οι κυρίαρχες παγκόσμιες πολιτικοοικονομικές ελίτ.

II. Ο αντεστραμμένος κόσμος του Fractal ως οικολογική κρίση

1η Μαΐου του 2021, ο πολιτισμός της  καπιταλιστικής κυριαρχίας πάνω στον φυσικό κόσμο και την κοινωνία  σαν τη πρώτη εκδοχή του  Φράκταλ  που επαναλαμβάνεται αυτούσιο σε άπειρο βαθμό μεγέθυνσης και επέκτασης εντείνει την κλιματική και οικολογική κρίση σε άπειρο βαθμό μεγέθυνσης μέχρι του σημείου κατάρρευσης της βιόσφαιρας του πλανήτη. Η αντίληψη της κυριαρχίας πάνω στη φύση, πηγάζει από την κυριαρχία  και εκμετάλλευση του ανθρώπου πάνω στον άνθρωπο. Είναι ένα πολιτικοκοινωνικό status quo και μια θρησκευτική ή πολιτική  αντίληψη.

Ένας πολιτισμός  που ο πυρήνας του εμφορείται, διακατέχεται από την, με κάθε θυσία, με κάθε κόστος μεγέθυνσης, μεγιστοποίηση της οικονομικής ανάπτυξης ( στα αγγλικά λέγεται και επέκταση, αυτή η επέκταση  γίνετε και προς την κοινωνία και προς τη φύση) την απεριόριστη παραγωγή και κατανάλωση προϊόντων και τη μεγιστοποίηση του  ατομικού  κέρδους. Αυτό έχει σαν συνεπεία σε έναν πλανήτη πλέον πεπερασμένο, με περιορισμένους φυσικούς πόρους να επιταχύνεται η εντροπία  και να διαταράσσονται με ολέθριες συνέπειες οι οικολογικές ισορροπίες της βιόσφαιρας του πλανήτη. (δες Κλιματική και Οικολογική Κατάρρευση: Το νησί του Πάσχα και η εντροπία)

Ο κυρίαρχος νέος “ορθολογικός” ανορθολογισμός που είναι στις μέρες μας ο νέος καπιταλιστικός ολοκληρωτισμός (καπιταλισμός παίγνιο-καζίνο, χρηματιστηριακός, τραπεζοπιστωτικός, ανάπτυξης – επέκτασης κλπ) βοηθούμενος από μια όψη του ορθολογισμού δηλαδή την επιστήμη – τεχνολογία, εφαρμόζει με ένα επιστημονικό τρόπο τον ανορθολογισμό του με την έννοια της οικονομικής, πολιτικής, κοινωνικής, περιβαλλοντικής, πολιτισμικής τάξης πραγμάτων που έχει επιβάλλει σε πλανητική κλίμακα. Φέρνοντας όλους τους κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς δείκτες στα άκρα μετατρέποντας τον πλανήτη από την μια σε ένα τεράστιο σκλαβοπάζαρο και από την άλλη σε μια τεράστια χαβούζα επίγειων και εναέριων λυμάτων και χωματερή απορριμάτων και σε επισφαλή τόπο διαβίωσης για όλα τα έμβια όντα λόγω των κλιματικών και περιβαλλοντικών επιπτώσεων.

Στις μέρες μας βρισκόμαστε στην αρχή της κλιματικής και οικολογικής κατάρρευσης του πλανήτη και έχουμε μπει (σύμφωνα με νέες επιστημονικές απόψεις) σε μια  νέα γεωλογική περίοδο, η οποία ορίζεται από την επίδραση του ανθρώπου στον πλανήτη: «η γη  εισήλθε στην Ανθρωπόκαινο εποχή». Επίσης βρισκόμαστε μπροστά …  «… και υπάρχουν ήδη αρκετά σαφείς ενδείξεις ότι βαδίζουμε ολοταχώς προς την «έκτη μαζική εξαφάνιση των ειδών» του γήινου βιόκοσμου της βιοποικιλότητας και της εξαφάνισης της άγριας ζωής.

III.Το Fractal των κυρίαρχων

1η Μαΐου του 2021, οι από τα πάνω κυρίαρχες τάξεις και ελίτ αναπαράγουν τη κυριαρχία τους σαν τη πρώτη εκδοχή του  Φράκταλ  που επαναλαμβάνεται αυτούσιο σε άπειρο βαθμό μεγέθυνσης και επέκτασης. Είναι οι μόνες τάξεις που εν μέσω παγκόσμιας υγειονομικής κρίσης, πανδημίας και lockdown (καραντίνα) αύξησαν τόσο τα κέρδη τους, [2] όσο και την κυριαρχία τους μέσω του νεοφιλελεύθερου ολοκληρωτισμού  της αγοράς και την βοήθεια των κυβερνήσεων μέσω του κράτους .[3]

ΙV. Το fractus των κυριαρχούμενων

1η Μαΐου του 2021, οι κυριαρχούμενες τάξεις των απο  τα κάτω, τι κάνουν, τι πράττουν; Η τάξη μας, η εργατική, παραδομένη στην δεύτερη εκδοχή του Fractal , (βλέπε το νόημα της  λατινικής λέξης fractus που σημαίνει «σπασμένος» , «κατακερματισμένος») εν μέσω πανδημίας χάνει σε εισόδημα και δικαιώματα,  και βρίσκεται σε  κατάσταση κατακερματισμού. Αν σε προηγούμενες εποχές μια κρίσιμη μάζα εργατών/εργατριών πάλευε για την ενοποίηση  της τάξης και τη κατάκτηση  της ταξικής συνείδησης, τώρα η τάξη μου/μας, κατακερματισμένη, έχει σπασμένη – μισή ταξική συνείδηση ή την έχει απολέσει εντελώς μέσω της «εθελοδουλείας» .

{…} Η σύγχρονη δουλεία είναι μια εθελοντική δουλεία, που χορηγείται από το πλήθος των δούλων, που σέρνονται στην επιφάνεια της γης. Οι ίδιοι αγοράζουν όλα τα αγαθά που πάντα τους υποδουλώνουν λίγο παραπάνω.

Οι ίδιοι τρέχουν πίσω από μια εργασία, όλο και πιο αλλοτριωτική, η οποία πρόθυμα και γενναιόδωρα τους δίνεται, αν είναι αρκετά υπάκουοι. Οι ίδιοι διαλέγουν τους κύριους που θα πρέπει να υπηρετούν. Για να καταφέρει αυτή η παράλογη τραγωδία να τεθεί σε ισχύ, χρειάστηκε πρώτα απ’ όλα να αφαιρεθεί από τα μέλη αυτής της τάξης η συνείδηση της εκμετάλλευσης και της αποξένωσης τους.

Ορίστε ο παράξενος νεωτερισμός της εποχής μας.

Σε αντίθεση με τους δούλους της αρχαιότητας, τους δουλοπάροικους του Μεσαίωνα ή τους εργάτες των πρώτων βιομηχανικών επαναστάσεων, σήμερα, είμαστε μάρτυρες μιας τάξης ολοκληρωτικά υποταγμένης που όμως δεν το ξέρει ή μάλλον που δεν θέλει να το μάθει. Συνεπώς, αγνοούν την εξέγερση που θα έπρεπε να είναι η μόνη νόμιμη αντίδραση των εκμεταλλευμένων. Δέχονται χωρίς αμφισβήτηση, τη θλιβερή ζωή που χτίστηκε για εκείνους. Η αποκήρυξη και η παραίτηση είναι η πηγή της δυστυχίας τους. {…} [4]

V. Όμως υπάρχει και αυτή η εκδοχή, αυτό το «τέμπο» και ως ιστορική πραγματικότητα:

{…} Από το κίνημα εξέγερσης γεννιέται, έστω και συγκεχυμένα η συνειδητοποίηση: η αντίληψη που ξεπροβάλλει ξαφνικά πως μέσα στον άνθρωπο υπάρχει κάτι με το όποιο ο άνθρωπος μπορεί να ταυτιστεί έστω και προσωρινά. Μέχρι τώρα αυτός ο συνταυτισμός δεν είχε γίνει αντιληπτός. Ο δούλος άντεχε όλες τις υπερβολικά άδικες πράξεις πριν από την εξέγερση. Συχνά μάλιστα είχε δεχτεί χωρίς να αντιδράσει διαταγές πιο καταπιεστικές από κείνη που προκάλεσε την αρνησή του. Έκανε υπομονή, απωθώντας τες ίσως μέσα του αλλά μια και σώπαινε συνέχισε να δείχνει περισσότερο ενδιαφέρον για τα άμεσα συμφέροντα του παρά για τη συνειδητοποίηση των δικαιωμάτων του. Χάνοντας την υπομονή του, με την ανυπομονησία αρχίζει ένα κίνημα πού μπορεί να επεκταθεί σε κάθε τι που αποδεχόταν μέχρι τότε. Αυτή η ορμή δρα σχεδόν πάντα αναδρομικά.

Ο σκλάβος τη στιγμή που απορρίπτει την ταπεινωτική διαταγή του αφέντη του απορρίπτει και την ίδια την ιδιότητα του σκλάβου.

Το κίνημα εξέγερσης τον οδηγεί πιο πέρα από την απλή άρνηση. Ξεπερνά ακόμα και το όριο που έθετε στον αντίπαλό του ζητώντας τώρα να τον μεταχειρίζονται σαν ίσο. Αυτό που ήταν πρώτα μια ακαταμάχητη αντίσταση του ανθρώπου γίνεται τώρα ολόκληρος ο άνθρωπος που ταυτίζεται μ’ αυτή και περιέχεται σ’ αυτή. Το μέρος της προσωπικότητας του που επιθυμούσε να το σέβονται το θέτει πάνω από τ’ άλλα και του δίνει προτεραιότητα απ’ όλα τ’ άλλα, ακόμα κι από τη ζωή. Γίνεται γι’ αυτόν το υπέρτατο αγαθό. Ζώντας μέχρι τότε μέσα σ’ έναν κομφορμισμό, ο σκλάβος ρίχνεται απότομα «μια κι είναι έτσι τα πράγματα. ..» στο όλα ή τίποτα. Ή συνείδηση προβάλλει στο φως μαζί με την εξέγερση.{…} ( «Ο επαναστατημένος άνθρωπος» Αλμπέρ Καμύ)

Τίποτα  δεν είναι  μόνιμο και αιώνιο σε αυτόν το κόσμο, σε αυτό το σύμπαν, θα έρθει ο καιρός που: 

«… Όταν θα αντιλαλεί η ηχώ και ο κουρνιαχτός που θα αναγγείλει

τα οδοφράγματα των κομμούνων του Παρισιού του 21ου αιώνα,

οι τσαρλατάνοι ποιητές θα σωπάσουν ή θα αναγκαστούν να σωπάσουν.

Οι νέες παγκόσμιες οικολογικές κομμούνες περιμένουν αυτούς – αυτές που θα τις δημιουργήσουν…” [5]

Σημειώσεις:

 Fractal – Φράκταλ (Fractals  Η γεωμετρία της ζωής)

Fractals of Nature (Στις φώτο βλέπεται  μορφές φυσικού Fractal)

Philip Glass – Facades (Προσόψεις )

Philip Glass – Protest (Διαμαρτυρία)