Πως απόκτησα ταξική συνείδηση: μια αληθινή ροκ ιστορία 

1] Μια ταξική κοινωνία μπορεί να λειτουργήσει μόνο εφόσον αυτοί που εκμεταλλεύεται αποδέχονται την εκμετάλλευσή τους. Η δήλωση θα φαινόταν τόσο προφανής που δεν χρειάζεται περαιτέρω επεξεργασία. Η αστική τάξη συντηρείται όχι μόνο με τη βία, αλλά και με την έλλειψη συνείδησης, με τη δύναμη των εθίμων και των συνηθειών μεταξύ των εκμεταλλευόμενων μαζών (απο το πολύ μαζί) με την πλύση εγκεφάλου που εξαπολύει το σύστημα και την ψευδαίσθηση της κοινωνικής κινητικότητας, το «αμερικάνικο όνειρο», απο εργάτης ποιος ξέρει μπορεί να γίνω αφεντικό.   

Είναι προφανές ότι αν μεγάλα τμήματα του εκμεταλλευόμενου  πληθυσμού αμφισβητούσαν συνεχώς τις αρχές της ιεραρχίας, την αυταρχική οργάνωση της παραγωγής, το σύστημα μισθών ή άλλες θεμελιώδεις πτυχές της κοινωνικής δομής, καμία άρχουσα τάξη δεν θα μπορούσε να διατηρηθεί στην εξουσία για πολύ. Για να συνεχίσουν οι πολιτικοί ηγέτες να κυβερνούν, είναι απαραίτητο όσοι βρίσκονται στο κάτω μέρος της κοινωνικής κλίμακας όχι μόνο να αποδεχτούν την κατάστασή τους, αλλά τελικά να χάσουν ακόμη και την αίσθηση ότι είναι εκμεταλλευόμενοι. Μόλις επιτευχθεί αυτή η ψυχολογική διαδικασία, η διαίρεση της κοινωνίας νομιμοποιείται στο μυαλό των ανθρώπων.

Αυτή την κατάσταση πραγμάτων οι εκμεταλλευόμενοι παύουν να την αντιλαμβάνονται ως κάτι που τους επιβάλλεται από έξω. Οι καταπιεσμένοι έχουν εσωτερικεύσει τη δική τους καταπίεση. Τείνουν να συμπεριφέρονται σαν ρομπότ, προγραμματισμένα να μην επαναστατούν ενάντια στην κατεστημένη τάξη. Τα ρομπότ μπορεί ακόμη και να επιδιώξουν να υπερασπιστούν την υποδεέστερη θέση τους, να την αιτιολογήσουν και συχνά απορρίπτουν ως «κερδοσκοπία» οποιαδήποτε συζήτηση για χειραφέτηση. Συχνά είναι αδιαπέραστα από προοδευτικές ιδέες. Μόνο σε περιόδους περιστασιακών εξεγερτικών εκρήξεων οι κυβερνήσεις πρέπει να καταφύγουν στη άμεση βία. 

Ο Βίλχελμ Ράιχ περιγράφει αυτή τη διαδικασία ως εξής:

«Δεν πρόκειται απλώς για επιβολή ιδεολογιών, στάσεων και εννοιών στα μέλη της κοινωνίας. Πρόκειται για μια βαθιά διαδικασία σε κάθε νέα γενιά, η οποία αφορά τον σχηματισμό μιας ψυχικής δομής που αντιστοιχεί στην υπάρχουσα κοινωνική τάξη, σε όλα τα στρώματα του πληθυσμού… Επειδή αυτή η τάξη διαμορφώνει την ψυχική δομή όλων των μελών της κοινωνίας, αναπαράγεται στους ανθρώπους… ο πρώτος και σημαντικότερος τόπος αναπαραγωγής της κοινωνικής τάξης είναι η πατριαρχική οικογένεια , η οποία δημιουργεί στα παιδιά έναν χαρακτήρα που τα καθιστά επιδεκτικά στην μεταγενέστερη επιρροή μιας αυταρχικής τάξης…»

Μένει τελικά σε μικρές μειοψηφίες με «αποκλίνουσα συμπεριφορά» όπως λένε οι εξουσιαστές,  να αγωνιστούν και ναι διατηρήσουν άσβεστη την ταξική συνείδηση. (Για περισσότερα δείτε εδώ: Ανταρτολογίες: Οπλίστε το πνεύμα)

2] Γιατί η κυρία γλύπτρια έρχονταν την βιοτεχνία, σε αυτό τον χώρο που έζεχνε από καπνιά και μαυρίλα με άσπρο διάφανες παντελόνι;  Δεν την ρώτησα γιατί κατά τα λεγόμενα του εργοδότη θα έτρωγα απόλυση.  Ένα τραγούδι του Μάλαμα που τραγουδάει η Μελίνα Κανά και αρέσει σε πολλούς/ες σε μια στροφή του στίχου λέει:

Να βάλω τα μεταξωτά και να φυσάει
στα εργοστάσια μπροστά και στα σκουπίδια πλάι
να μπερδευτώ με τους εργάτες
να πω τον πόνο μου στις γάτες
και στη φουφού του καστανά
στάχτη να γίνεις σατανά…

Δεν ξέρω τι θέλει να πει ο στιχουργός, όμως προσομοιάζει με την εικόνα που σας περιγράφω, και θέτω το εξής (ρητορικού τύπου) ερώτημα: Γιατί θέλει η κοπέλα να βάλει μεταξωτά να φυσάει και να πάει στο εργοστάσιο να μπερδευτεί με τους εργάτες, τι θέλει να πει ο ποιητής;  Δεν θα ρισκάρω να απαντήσω με έναν σημειολογικό τρόπο κινδυνεύοντας να χαρακτηριστώ πουριτανός ή σεξιστής, την απάντηση δώστε την εσείς.

3] Ήταν εποχές σεξουαλικής στέρησης και πείνας, η σεξουαλική απελευθέρωση ήρθε καθυστερημένα στην Ελλάδα και ο καταναλωτισμός δεν είχε πλήρως εδραιωθεί στην κοινωνία. Μετά το νηπιαγωγείο και το εξατάξιο δημοτικό σχολείο που ήταν μικτά, το εξατάξιο γυμνάσιο (δεν υπήρχαν ακόμη λύκεια) ήταν χωρισμένα σε αρένων και θηλέων και φορούσαν σχολικές ποδιές απο νηπιαγωγείο, το δημοτικό μέχρι την 6η γυμνασίου. Στη εφηβεία μας ήταν δύσκολο εμείς τα εργατόπαιδα να έρθουμε σε επαφή ακόμα και φιλική με κορίτσια αν δεν συνεχίζαμε στο πανεπιστήμιο που ήταν μικτό.

Το αντισυλληπτικό χάπι δεν ήταν διαδομένο ιδιαίτερα στην εργατική τάξη, μόνο η καπότα (προφυλακτικό) ήταν, ακόμα η μοιχεία και η έκτρωση τότε ήταν ποινικό αδίκημα και οι νέες γυναίκες (ιδίως της εργατικής τάξης) μόλις άρχισαν να χειραφετούνται και να βγαίνουν απο το σπίτι μόνες τους το βράδυ για διασκέδαση, οι λεγόμενες απο τους δεξιούς και αριστερούς πουριτανούς αλητόβιες. Εμάς  τα αγόρια, που ήμασταν λίγο πιο ελεύθερα στις εξόδους απο το σπίτι, στην εμφάνιση  ήμασταν  μακρυμάλληδες που φοράγαμε τζιν σωλήνα παντελόνι  και ακούγαμε ροκ, μας έλεγαν αλητόβιους, μαλλιάδες, γιεγιέδες. Τότε είχε κυκλοφορήσει και ένα σαχλό λαϊκό τραγούδι «Οι Γιεγιέδες» είχε γίνει μεγάλο σουξέ και με αυτό μας κορόιδευαν. 

4] Πολλές φορές για να λουφάρω στην δουλειά δεν αφόδευα το πρωί στο σπίτι αλλά αργότερα στο εργοστάσιο, όμως δεν μπορούσες να πας πάνω απο 2 φορές γιατί σου έβαζε χέρι ο επιστάτης ή σου μείωνε το μεροκάματο. Σε αυτές τις στιγμές της αφόδευσης ένιωθες μια περίεργη ελευθερία ίδια περίπου με την περιγραφή του παρακάτω αποσπάσματος.    

{…} Εδώ σε τούτη τη φάμπρικα , …  εδώ σε τούτα τα δωμάτια  δεν έχει πατέρα και μάνα, μήτε αδέρφια. Εδώ σε τούτες τις υπόγειες ομορφιές ο κόσμος ζει τη γέννησή του απ’ τις μηχανές, που χρυσώνουν την αιώνια απελπισία. Μήτρα μηχανή. Το βλέμμα μου γκελάρει πάνω στους γυναικείους κώλους, ξαναγυρίζει στα σωθικά μου. Μόνο τα μεγάλα πεδία των μαχών, σκεπασμένα με πτώματα, καταφέρνουν να δημιουργήσουν τόσο μεγάλη εντύπωση. Ο έξω κόσμος με νίκησε και τον μπούχτισα στους αιώνες των αιώνων. Θα πρέπει να μάθω πολλές γλώσσες, για να μπορέσω να εκφράσω την ομορφιά και τη φρίκη.

Είναι φορές πού τα κορίτσια δε μιλάνε καθόλου. Κάποτε, τραγουδάνε με σιγανές φωνές σαχλά τραγούδια απ’ τον κόσμο των χορευτάδικων, κι αυτό μας θαμπώνει, παραδινόμαστε. Σήμερα, το ίδιο μου συμβαίνει συχνά με τη λογοτεχνία.  Όταν βλέπω τις πιο παρακατιανές μα και τις πιο περισπούδαστες αηδίες της μπουρζουάδικης κουλτούρας, η πίεση μου πέφτει απότομα, το κέφι μου κατεβαίνει στο μηδέν.  Στα ηλίθια τραγούδια των κοριτσιών της φάμπρικας υπάρχει κάποιο μήνυμα. Τούτα τα τραγούδια μοιάζουν σάπως στις παλιές λαϊκές μελωδίες, πριν πλακώσουν οι γλυκανάλατες σάχλες οι κοπέλες σκουπίζουν τα πισινά τους, η τουρλωτή στάση τους κάνει το τραγούδι κατανοητό και έντιμο, όπως είναι κι οι κουβέντες τους.

Ο κόσμος της υποκρισίας, ο κόσμος της υποταγής σε αρχιεργάτες, αφεντικά και βιομηχάνους, τελειώνει στ’ αποχωρητήρια. Μέσα στον απόπατο βασιλεύει η σπάνια, βρωμερή και καταχεσμένη ελευθερία, πού είσαι αναγκασμένος να νιώθεις μόνο στις σύντομες στιγμές που σου μένουν – όποιον πηγαίνει συχνά ή μένει πολλή ώρα, τον τραβάνε να λογοδοτήσει η παραγωγικότητα είναι ασυμβίβαστη με τους μεγάλους χρόνους χεσίματος. Κάτι που είναι υγιεινό και απαραίτητο για τον οργανισμό γίνεται εδώ, κάτω από το μισθό, είτε με την ώρα πληρώνεσαι είτε με το κομμάτι, ασυγχώρητη έλλειψη πειθαρχίας.

Τα κορίτσια δε χάνουν καιρό, κάθονται στα πόδια τους, σιγομουρμουράνε, τραγουδούν, κουβεντιάζουν, τρίζουν τα χαρτιά, χαχανίζουν, βλαστημούν, κλάνουν, λένε «γαμήσι. .. κωλομέρια. .. σκατά. .. μαλακίες. . . χέστης. . . γάμος. . . γκαστριά. . . τα ρούχα μου. . . μαλαφράντζα… σκουλαμέντο. .. μετά συγχωρήσεως». . . λένε μικρά ονόματα κι επώνυμα, θυμούνται στέκια, περιγράφουν νέες στάσεις, ξεχωριστές ηδονές, προστυχιές, λένε «Γεια» – «Θα τα πούμε αργότερα» – «Το μεσημέρι πάλι» – κι έπειτα ξεμακραίνουν κωλοκουνιστές, κροταλίζοντας τα τακουνάκια τους.

Οι κοπελιές κι οι νέες γυναίκες, που τις κρυφακούνε στ’ αποχωρητήρια του Γκέλντνερ, είναι τα πιο αξιοπρεπή κι αξιαγάπητα πλάσματα που έγιναν ποτέ. Μη χάσεις την ευκαιρία, γίνε ένα με το υλικό που διηγούνται πρωί πρωί δευτεριάτικα. Ναι, υπάρχουν εποχές της μαύρης πείνας, χρονιές άγριας φτώχειας, φάμπρικες πού σου ρουφάνε το αίμα, είναι ένα μισητό βιομηχανικό τοπίο με τον ουρανό πνιγμένο στην κάπνα και αποικίες φθίσης στα πλεμόνια είναι τα εθνικοσοσιαλιστικά σκατά.

Ένα κράμα από προσταγές αφεντικών και κεφάλαιο σ’ ακολουθάμε, ένα κράμα από εργατικό μέτωπο, στρατόπεδα συγκέντρωσης, στρατιωτικά ανακοινωθέντα, καταναγκαστικά έργα, ηρωικές επετείους, στρατώνες, είναι πρωί Δευτέρα, φούστες σηκώνονται, βιασύνη λίγο πριν απο το μεσημέρι, πρωινός αέρας, πρωινή καταδίκη, χάχανα και γέλια, καθαρίσματα, ο φόβος της έκτρωσης, σεξουαλική λύσσα, σεξομανία. Σε τούτες τις χυδαίες στιγμές, τα αντικείμενα υψώνονται για μια στιγμή στο ύψος του υποκειμένου, στη δράση και την αλήθεια του ανθρώπου – νιώθω να μου αποκαλύπτεται η ομορφιά του χυδαίου, η αισθητική του ανυπόκριτα τυχαίου, που σου δίνει τα πιο άγρια τραντάγματα, έτσι Ανάλαφρα κι απαλά. {…} (απόσπασμα απο το μυθιστόρημα: Κεφάλι και κοιλιά. Η ιστορία ενός εργάτη που έμπλεξε με τους διανοούμενους, του Γκέρχαρτ Τσβέρεντς ).

5] Ο μάστορας στις κουβέντες μας  δεν μου έκανε κατήχηση περί κομμουνισμού, ούτε οι άλλοι εργαζόμενοι. Στη βιοτεχνία αυτή κάθισα 2 χρόνια και ήμουν ο μικρός μαθητευόμενος της βιοτεχνίας πέτυχα και σε 2 πανελλαδικές απεργίες που η βιοτεχνία έκλεισε, αργότερα κατάλαβα ότι αρκετοί απο τους εργαζόμενους/νες ήταν κομμουνιστές και ο μασρο Μήτσος σίγουρα δεν ήταν σταλινικός. Σε αυτή τη βιοτεχνία πήγα με μέσον, με γνωριμία του πατέρα μου, γιατί έχοντας μακρύ μαλλί σε όσες ζήτησα δουλεία μου έλεγαν, κουρέψου πρώτα και μετά βλέπουμε. 

6] Δείτε και αυτό το βιβλίο:  ΥΓΕΙΑ, ΚΑΥΛΑ ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

Συλλογικό έργο

Περίληψη

{…} Το σύνθημα «Υγεία, Καύλα και Επανάσταση» γράφτηκε στους τοίχους της Αθήνας το 2008 και έγινε τίτλος σε αυτό τον συλλογικό τόμο, σε μια προσπάθεια να δημιουργήσουμε ρωγμές στις ρατσιστικές, σεξιστικές, αποικιοκρατικές, ταξικές και ευγονικές ερμηνείες, που η εξουσία έχει μετατρέψει εδώ και δυο αιώνες σε καθεστώς αλήθειας. Μιας αλήθειας που επαναλαμβάνει, μέσα από τον αστικό βιοϊατρικό λόγο, ότι για την «κρίση» ευθύνεται η καύλα και όχι ο καπιταλισμός.

Εξάλλου, δεν είναι τυχαίο ότι η καύλα ταυτίστηκε με τον βίο των «πρωτόγονων», των άγριων παιδιών, των ιερόδουλων, των «μπάσταρδων» και με τον υποτιθέμενο ανήθικο, λιβιδινικό βίο των λαϊκών στρωμάτων· και τον βίαιο, εκθηλυμένο θάνατό τους στους δρόμους. Η ευγονική θα ζητήσει τον περιορισμό της αναπαραγωγής αυτών των εκφυλισμένων ατόμων, ομάδων, πληθυσμών, φυλών, που δήθεν στερούνταν ευφυΐα, ηθική και βούληση, ενώ το ναζιστικό καθεστώς θα φτάσει μέχρι την τελειωτική λύση.

Ωστόσο, η ευγονική δεν ήταν μια παρένθεση. Κοινωνικές ομάδες, βάσει χαρακτηριστικών όπως το φύλο, ο βίος, η φυλή, η ηλικία, η ένδυση, η ηθική, η τάξη, η εθνότητα, η παιδεία, η σεξουλικότητα, η φτώχεια, και η καύλα, νοηματοδοτήθηκαν ως «ανάξιες» και μετά τον Πόλεμο.

Ήρθε ο καιρός, λοιπόν, να γραφτεί τούτη η ιστορία που τολμά να αναστρέψει την κυρίαρχη αφήγηση, ζητώντας να τεθεί πάνω στο τραπέζι της «θεραπείας» όχι η καύλα, ως αιτία της φτώχειας, της εξάρτησης, της παραβατικότητας, της εγκληματικότητας, της ασθένειας και του βίαιου θανάτου, αλλά το ίδιο το οικονομικοκοινωνικό και πολιτικό σύστημα που σήμερα κυριαρχεί. {…}

Προσθήκες του επιμελητή:

1. Περί καύλας και διατροφής

(Η πληροφόρηση για αυτή την σημείωση προέρχεται απο το βιβλίο του Μισέλ Φουκώ «Επιτήρηση και τιμωρία» γραμμένη με δικά μου λόγια.) 

Στης αρχές τις δεκαετίας του 50 στις ΗΠΑ η παραγωγικότητα της εργασίας στα εργοστάσια είχε μειωθεί, οι σύλλογοι βιομηχάνων ρώτησαν τους συμβούλους τους και αυτοί – εκτός των άλλων – είπαν ότι φταίει η συνήθεια για πρωινή διατροφή των εργαζόμενων ιδιαίτερα το μπέικον με αυγά, γιατί αυξάνει την επιθυμία για σεξ ή αυνανισμό και έτσι οι εργάτες/ες έρχονται για εργασία κουρασμένοι (κάτι σαν τους αθλητές). [*]

Πρέπει να γίνει μια πανεθνική διαφημιστική καμπάνια για να αλλάξει αυτή η συνήθεια, να γίνει κάτι σαν τους αθλητές που δεν επιτρέπεται το σεξ πριν το αγώνα. Τι προτείνετε ρώτησαν οι βιομήχανοι και οι σύμβουλοι πρότειναν τα δημητριακά κορν φλέικς ή τις νιφάδες βρόμης όχι μόνο γιατί δεν αυξάνουν τη λίμπιντο γιατί ειναι αντιαφροδισιακά άλλα είναι και πιο υγιεινά. Έτσι έγινε μια τεράστια διαφημιστική καμπάνια στις ΗΠΑ και λίγο αργότερα στην Μ. Βρετανία που καθιέρωσε για πρωινό τα Kellogg’s. Τα αποτελέσματα αυτής της καμπάνιας, δηλαδή αν μειώθηκε η πρωινή κάβλα της εργατικής τάξης δεν δημοσιεύτηκαν και δεν τα ξέρουμε.  

*]σημ. Πάντως θυμάμαι  στα εργοτάξια και στα γιαπιά ότι όταν εμείς οι βοηθοί δεν ήμασταν ζωηροί, με νεύρο στην δουλειά, είχε περάσει η αντίληψη ότι κάτι κάναμε το πρωί.  Η συνηθισμένη φράση που μας έλεγαν  τα μαστοριά ήταν, σέρνεστε ε…δεν κόβεται την πρωινή (μαλακία εννοούσαν).  

Ο εφευρέτη των Kellogg’s το 1897, ο γιατρός John Harvey Kellogg ήταν υπέρ της αποχής  από το σεξ και φανατικός κατά του αυνανισμού, έγραφε χαρακτηριστικά: «Ούτε η πανούκλα, ούτε ο πόλεμος, ούτε η ευλογιά έχουν δημιουργήσει καταστροφικά αποτελέσματα για την ανθρωπότητα όσο η ολέθρια συνήθεια του αυνανισμού. Ένα τέτοιο θύμα, πεθαίνει κυριολεκτικά από το χέρι του»  (για την ιστορία των Kellogg’s δείτε εδώ: Πώς η εμμονή ενός γιατρού για αποχή από το σεξ δημιούργησε τα κορν φλέικς Kellogg’s).

Ένα άλλο χαρακτηριστικό  παράδειγμα σαν την καμπάνια για την αλλαγή της πρωινής διατροφικής συνήθειας όπως με τα κορν φλέικς ειναι αυτό: 

Κατά τη διάρκεια  του 2ου παγκοσμίου πολέμου στις ΗΠΑ παρουσιάστηκε μεγάλη έλλειψη βοδινού κρέατος το οποίο το χρειάζονταν ο στρατός για κονσερβοποίηση και τροφή των  στρατιωτών. Έγινε τεράστια διαφημιστική καμπάνια για να στραφεί ο αμερικάνικος  πληθυσμός στο κοτόπουλο – Chicken (που ειναι και δύσκολο στο κονσερβάρισμα), έτσι στράφηκε μαζικά ο κόσμος στο κοτόπουλο, άρχισε η βιομηχανικού τύπου παραγωγή κοτόπουλων και μετά αυτό ήρθε και σε εμάς και σε όλον τον κόσμο. 

 2. Περί τροφής και ταξικής πάλης: 

Το τι ποιότητα τροφής καταναλώνουμε  εμείς (ιδίως οι χαμηλόμισθη) εργαζόμενοι/ες δεν το είχε- έχει στην ατζέντα της η ταξική πάλη των συστημικών συνδικάτων. Δεν υπήρξε – υπάρχει διεκδικητικό αίτημα για ποιότητα στην τροφή, ούτε για τα νοθευμένα τρόφιμα, ούτε για τα μεταλλαγμένα. Μόνο αιτήματα για την ακρίβεια των τροφίμων και ας τρώμε σαβούρα και δηλητήρια εμείς οι προλετάριοι/ες γιατί τα βιολογικά προϊόντα ειναι πανάκριβα. Γιαυτό θα δείτε (σε αναλογία) τα πιο παχύσαρκα παιδιά στο λεκανοπέδιο της Αττικής ειναι απο τις λαϊκές εργατικές συνοικίες.

Αυτό μου θυμίζει όταν δούλευα στο μηχανουργείο και αντί να αγωνιστούμε ενάντια  στις ανθυγιεινές – μολυσμένες συνθήκες εργασίας, μας έδιναν γάλα και κάποιοι έπαιρναν ανθυγιεινό επίδομα, γιατί αυτό ζητούσαν και όχι την βελτίωση των συνθηκών εργασίας.  Εγώ σαν βοηθός έπαιρνα γάλα αλλά ανθυγιεινό επίδομα  δεν δικαιούμουν, λες και δεν με άγγιζε έμενα η αερόβια μόλυνση του χυτηρίου. 

 Επανερχόμενος στο θέμα. Το διατροφικό παίζει σημαντικότατο ρόλο  στον έλεγχο του κόσμου, οι πολυεθνικές τροφίμων έχουν καταφέρει και έχουν αλλάξει τις διατροφικές συνήθειες σε παγκόσμιο επίπεδο εφαρμόζοντας με ευλάβεια  το παρακάτω χορείο.

« Ελέγξτε το πετρέλαιο και θα ελέγχετε έθνη. Ελέγξτε το φαγητό και θα ελέγχετε τον κόσμο ». Χένρι Κισινγκερ 1974

Μια χούφτα πολυεθνικές εταιρείες έχουν καταφέρει να ελέγξουν την «καρδιά» του φαγητού και της ποιότητας του που βάζουμε στο καθημερινό μας τραπέζι: Τον ίδιο τον σπόρο και ως εκ τούτου την παγκόσμια γεωργική παραγωγή.

Οι χρηματιστές στον ανεπτυγμένο κόσμο τζογάρουν με τα τρόφιμα, ανεβοκατεβάζοντας τις τιμές, παίζοντας με το θεμελιώδες δικαίωμα των ανθρώπων να έχουν πρόσβαση στο φτηνό και υγιεινό  φαγητό. Την ίδια στιγμή σχεδόν ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι σε όλο τον κόσμο υποσιτίζονται και 25.000 πεθαίνουν κάθε μέρα από πείνα.

Μήπως η Γη αδυνατεί πλέον να θρέψει τους κατοίκους της; Τα στοιχεία δείχνουν το αντίθετο! Η κρίση των τροφίμων, όπως θα περάσει στην ιστορία, συμβαίνει την στιγμή που ο πλανήτης παράγει περισσότερο φαγητό από ποτέ. Το «Πεθαίνοντας στην Αφθονία» ξεδιπλώνει μπροστά σας το βασίλειο του Παραλόγου, τις διαπλοκές ενός συστήματος, στο οποίο υπάρχει μεν επάρκεια φαγητού, αλλά είναι τόσο ακριβό που οι φτωχοί δεν μπορούν να το αγοράσουν.  (περισσότερα εδώ: Όψεις του σύγχρονου ολοκληρωτισμού: Β’ έλεγχος της διατροφής)

Σημ. Δυστυχώς εκτός απο τα παρακάτω δεν έχω τα υπόλοιπα βιβλία σε pdf