Ήπειρος που σημαίνει Απειρος Χώρα. Βουνοσπαρμένη και βρεγμένη από από τη θάλασσα του Ιονίου, στην 1η γραμμη του μετώπου στον Β’ Π.Π και χτυπημένη από τον εμφυλιο. Ερήμωσε εύκολα, τα χρόνια του ‘60 και του ‘70.
Οι στατιστικές τη λένε μια από τις πιο φτωχές περιφέρειες της Ευρώπης, για εμάς είναι μια από τις πλουσιότερες περιοχές του κόσμου. Το ίδιο και για τις νέες στατιστικές που χρησιμοποιούν δείκτες προσαρμοσμένους στην εποχή.
Της Ελένης Μπέλλου
Εδώ και επτά δεκαετίες, ο φασισμός πεθαίνει κάθε μέρα στο Δίστομο. Με τη θυσία τους στο βωμό του ναζισμού, οι 218 νεκροί του Διστόμου δεν άφησαν κανένα επιχείρημα στην πιο φρικτή ιδεοληψία που γνώρισε η ανθρωπότητα. Με τη δύναμη τους, οι Διστομίτες που έμειναν πίσω, απέδειξαν ότι η ζωή μπορεί να νικήσει κατά κράτος τον πνευματικό και πραγματικό θάνατο που συνεπάγεται το τυφλό μίσος. Έχασαν μια αιματηρή μάχη, κέρδισαν όμως έναν πολύ σημαντικό και διαχρονικό πόλεμο. Πέθαναν, αλλά σκότωσαν το φασισμό.
Σχόλιο / επιμέλεια: Γιώργος Μεριζιώτης
Σχόλιο
Εδώ και μια δεκαετία (μπορεί και παραπάνω) έχει αναπτυχθεί μια κοινωνιολογίστικη φιλολογία ότι το φύλο (αρσενικό – θηλυκό) είναι κοινωνική κατασκευή. Αυτή η επιχειρηματολογία παρακάμπτει εντελώς τον φυσικό παράγοντα, δηλαδή ότι ο άνθρωπος – εκτός των άλλων – είναι και ζώο – φύση.
Ο σχολιαστής θεωρεί την ομοφυλοφιλία σαν μια απολύτως φυσιολογική «παρέκκλιση», αυτή η «παρέκκλιση» υπάρχει ως διαφορετικότητα- ιδιαιτερότητα στην ίδια την φύση και σε όλη σχεδόν την έμβια ζωή.
Σίγουρα η πατριαρχία δημιούργησε – δημιουργεί κοινωνικές κατασκευές και συμπεριφορές όμως δεν πρέπει να παραμερίζουμε – παραβιάζουμε την φύση μας ακόμη και την «παρεκκλίνουσα», περι αυτού διαβάστε αυτή τη τραγική ιστορία.
Εδώ και μισό αιώνα, η κατοχή από το Ισραήλ της Δυτικής Όχθης, συμπεριλαμβανομένης της Ανατολικής Ιερουσαλήμ, καθώς και της Λωρίδας της Γάζας έχει οδηγήσει σε συστηματικές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων των Παλαιστινίων που ζουν εκεί.
Από την έναρξη της κατοχής τον Ιούνιο του 1967, οι ανελέητες πολιτικές του Ισραήλ για δήμευση γης, παράνομο εποικισμό και εκδίωξη, σε συνδυασμό με ανεξέλεγκτες διακρίσεις, έχουν προκαλέσει τεράστια δεινά στους Παλαιστίνιους, στερώντας τους τα βασικά τους δικαιώματα.
Η υπερθέρμανση του πλανήτη λόγω της κλιματικής αλλαγής ήδη έχει σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία των ανθρώπων και η κατάσταση θα επιδεινωθεί στο μέλλον, προειδοποιεί μια νέα επιστημονική έκθεση 27 εθνικών Ακαδημιών της Ευρώπης, μεταξύ των οποίων είναι και η Ακαδημία Αθηνών.
Οι επιπτώσεις περιλαμβάνουν από την μετάδοση λοιμωδών νόσων μέσω των κουνουπιών μέχρι την εμφάνιση ή την επιδείνωση διαφόρων προβλημάτων ψυχικής υγείας, όπως της διαταραχής μετατραυματικού στρες, της αγχώδους διαταραχής, της κατάθλιψης και της κατάχρησης ουσιών.
Πρόλογος / επιμέλεια σύνταξης: Γιώργος Μεριζιώτης
Πρόλογος
Οι ευρωεκλογές τελείωσαν σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση και άρχισε η καταμέτρηση των εδρών και των κουκιών (σταυρών) για το ευρωκοινοβούλιο. Στην Ελλάδα έγινα μαζί με τις εκλογές για την τοπική αυτοδιοίκηση (δήμοι – περιφέρειες).
Oι ψηφοφόροι άσκησαν το «ιερό» τους δικαίωμα και υποχρέωση, προσέρχονταν στις κάλπες έχοντας παράλληλα ενημερωθεί πλήρως (ειρωνεία) στο τι είναι σήμερα η Ευρωπαϊκή Ένωση και πως μπορεί να βελτιωθεί προς όφελος των Ευρωπαίων πολιτών.
«Αποφασίσαμε να ζήσουμε και ζωή σημαίνει αγώνας»
Στα πλαίσια της διεθνούς μέρας αγώνα και αλληλεγγύης στους ΖΑΠΑΤΙΣΤΑΣ και τους ΙΘΑΓΕΝΕΙΣ ΛΑΟΥΣ
«Οι Ζαπατίστας δεν είναι μόνοι, δεν είναι μόνες. Ημέρες Αγώνα και παγκόσμιας δράσης ενάντια στη στρατιωτικοποίηση των Ζαπατιστικών Εδαφών και για την υπεράσπιση της γης, του εδάφους και της αυτονομίας των ιθαγενών λαών και κοινοτήτων του Εθνικού Ιθαγενικού Κογκρέσου-Ιθαγενικού Συμβουλίου Διακυβέρνησης»
Καλούμε στην:
– ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ της πολιτικά ζωγραφισμένης αφήγησης εν εξελίξει «Ο Corto Maltese συναντά τον Subcomandante Marcos».
ΨΗΦΟ ΣΤΑ 16
Του Γιώργου Μεριζιώτη 23/5/2019
Αυτό το κείμενο είναι από τις εκλογές του 2015, τότε που συζητήθηκε η ψήφος να κατέβει στα 18, τώρα λένε να πάει στα 16!! (κακός συντηρητισμός), εγώ λέω να πάει στα 14 .
1. Ψήφο στα 18
(Επιτρέψτε μου να σας παρουσιάσω μια συνομιλία μεταξύ δύο νέων από τις προηγούμενες εκλογές. Η συνομιλία αυτή έγινε στο παγκάκι ενός πάρκου και ο νεαρός στο κινητό είχε ανοικτή ακρόαση ).
Πρόλογος / επιμέλεια: Γιώργος Μεριζιώτης
Joan Miró «Le Carnaval d’Arlequin» 1924
Πρόλογος
Τα τελευταία χρόνια η κρίση που έχει ξεσπάσει στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αφορά στην πολιτική κηδεμονία και τις κραυγαλέες οικονομικές ανισότητες μεταξύ των χωρών του ευρωπαϊκού άξονα (Γερμανία, Γαλλία, κλπ) και της περιφέρειας, δείχνει ξεκάθαρα την αδυναμία της να εξελιχθεί ως ένας πόλος που μπορεί να πραγματώσει τη θεωρητική υπόσχεση του καπιταλισμού για διεθνή ειρήνη και ευημερία.
Αυτήν την κρίση αδυνατούν να την κατανοήσουν κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις εφόσον είναι προσανατολισμένες σε μια στοιχειώδη αντι-νεοφιλελεύθερη πολιτική και η ανάλυσή τους δεν μπορεί να ξεπεράσει την προ της κρίσης του 1973 ανάλυση για το διπολικό κόσμο. Μια από αυτές που μπορεί και συσπειρώνει κόσμο της ευρωαριστεράς, αυτής που ακόμα έχει το θράσος ή την αφέλεια να διατυμπανίζει σοσιαλδημοκρατικά οράματα με τις παρακαταθήκες του πρώην κομμουνιστή και μετατοπισθέντα προς τον ευρωπαϊκό φεντεραλισμό, Σπινέλι, έχει αποδυθεί σε μια πολιτική επιστροφής των καλών ημερών της σοσιαλδημοκρατικής ευημερίας.
Σχόλιο/επιμέλεια σύνταξης: Γιώργος Μεριζιώτης
Σχόλιο/ Περιγραφή:
Αυτή η μπροσούρα κυκλοφόρησε σε πολύ μικρό αριθμό αντιτύπων με αφορμή τις δημοτικές εκλογές του 2006 και παράλληλα είναι μια κριτική στην μεταρρύθμιση (διάβαζε αντιμεταρρύθμιση)που ονομάστηκε «Καποδίστριας 1». Στην παρούσα μορφή έχουν προστεθεί κάποιες σημειώσεις και δύο προσθήκες.
Έκτοτε περάσαν αρκετές «μεταρρυθμίσεις» στον χώρο της τοπικής αυτοδιοίκησης αλλά νομίζω ότι διατηρεί ακόμα την επικαιρότητα της. Συμμετείχα στην σύνταξη αυτής της μπροσούρας και από τότε το 2006 (δυστυχώς) δεν έχει παρουσιαστεί ανάλογη μελέτη απο αναρχική συλλογικότητα.
ΠΡΟΛΟΓΟΣ (έξι σημεία )
{…} 1. Η τοπική αυτοδιοίκηση σαν μηχανισμός, αστικά διαμορφωμένος με συγκεκριμένο διοικητικό σύστημα, αποτελεί συνέχεια του κρατικού μηχανισμού και παράλληλα είναι «ανταγωνιστής» αυτού. Συνέχεια αποτελεί ο διοικητικός της μηχανισμός που ασκεί τοπικό έλεγχο και εξουσία μέσα από το πλέγμα συγκεκριμένων κανόνων και αρμοδιοτήτων, που της παρέχονται από την κεντρική εξουσία. Ανταγωνιστής γίνεται από τη στιγμή που διεκδικεί από την κεντρική εξουσία, αρμοδιότητες και οικονομικούς πόρους.
Η δημοκρατία, το πολιτικό ψέμα και οι εκλογές
Του Γιώργου Μεριζιώτη
1. Η δημοκρατία τους
Ο διπρόσωπος θεός των Ρωμαίων Ιανός
Η λέξη δημοκρατία αποτελείται από τα συνθετικά δήμος’ (το σύνολο ή η συνέλευση των ανθρώπων που έχουν ίσα πολιτικά δικαιώματα) , στην “κλασική” αρχαία Αθήνα ισοδυναμούσε περίπου με τον αριθμό των τριάντα χιλιάδων ελεύθερων πολιτών. Η πλειοψηφία των κατοίκων που ήταν σκλάβοι, γυναίκες και μέτοικοι απαγορευόταν να μετέχουν στις αποφάσεις και στην διαχείριση της πόλης) και κράτος’ (δύναμη, εξουσία, κυριαρχία). Ενώ στις λέξεις μοναρχία’ και ολιγαρχία’ το δεύτερο συνθετικό άρχω’ σημαίνει Κυβερνώ, οδηγώ, κυριαρχώ’.
Ο όρος, πάντως, ουσιαστικά δηλώνει το πολίτευμα εκείνο στο οποίο η εξουσία βρίσκεται στα χέρια της συνέλευσης των εχόντων ίσα πολιτικά δικαιώματα. Ήταν όμως μια μορφή ελλιπούς, μισής, ταξικής πολιτειακής συγκρότησης, μια συμφωνία μεταξύ όχι των δύνασται (της δυνατότητας να συμμετέχουν όλοι) αλλά των συστημικά υφιστάμενα ίσων.
Η ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΕΡΑΣΕΙ
Το νέο νομοσχέδιο για την «ακούσια ψυχιατρική περίθαλψη», που έβγαλε στη δημοσιότητα και προχωράει προς ψήφιση η κυβέρνηση, πίσω από το περιτύλιγμα κάποιων επίπλαστων αλλαγών αναφορικά με τις διαδικασίες της ακούσιας νοσηλείας, εισάγει την θεσμοθέτηση της «θεραπείας στην κοινότητας κατόπιν εισαγγελικής παραγγελίας», γνωστής διεθνώς ως «υποχρεωτικής θεραπείας στην κοινότητα».
Δηλαδή, με γνωμάτευση του ψυχιάτρου, ο χαρακτηριζόμενος ως «ψυχικά ασθενής» θα πρέπει να «συναινεί» στην υποχρεωτική λήψη της φαρμακευτικής αγωγής, με μόνη εναλλακτική, αν δεν υπογράψει ότι «συναινεί», τον ακούσιο εγκλεισμό του σε μονάδα ψυχιατρικής νοσηλείας – και αυτή η «συναίνεση» θα συνοδεύει την έκδοση εισαγγελικής παραγγελίας για την υποχρεωτική λήψη της φαρμακευτικής αγωγής για περίοδο χρόνου που, στην πράξη, παρ΄ όλη την προβλεπόμενη (πολύμηνη) διάρκεια, θα μπορεί ν΄ ανανεώνεται επ΄ αόριστον.
Η ΕΚΔΙΚΗΣΗ ΣΤΟΝ ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΟΥΦΟΝΤΙΝΑ ΔΕΝ ΘΑ ΦΕΡΕΙ ΠΙΣΩ ΤΟΝ ΠΑΥΛΟ ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ
Του Παπαδόπουλου Παναγιώτη (Κάϊν)
«Διακηρύσσοντας ότι είμαστε αναρχικοί,διακηρύσσουμε εκ προοιμίου ότι αρνούμαστε να κάνουμε στους άλλους ότι δεν θα θέλαμε να μας κάνουν εκείνοι»
Πέτρος Κροπότκιν
Ο Δημήτρης Κουφοντίνας είναι πολύ-ισοβίτης στις φυλακές για πολιτικά εγκλήματα. Μπορεί να μην είναι από τον χώρο εκείνο των πολιτικών κρατουμένων που προσωπικά εμένα εκφράζουν και μπορούν να κινητοποιήσουν την αλληλεγγύη, διαφωνώ σε όλα τα μήκη και τα πλάτη αυτού του πλανήτη με τον κάθε Κουφοντίνα, αλλά αυτό δεν μπορεί να αλλάξει την ουσία πως δεν ταυτίζεται η ένοπλη πολιτική βία με τον serial killer πχ δολοφόνου γυναικών της Κύπρου ή τα συμβόλαια θανάτου ,την μαφία και το οργανωμένο ποινικό έγκλημα!
Σχόλιο/επιμέλεια δημοσίευσης Γιώργος Μεριζιώτης
Σχόλιο:
Ως αναρχικός διαφωνώ κάθετε και οριζόντια με τον Κουφοντίνα, όμως σέβομαι τον αγώνα που διεξάγει (γιαυτό και δημοσιεύω) με έτυμα να του χορηγηθεί άδεια εξόδου από τις φυλακές. Είναι ένα από τα δικαιώματα των φυλακισμένων (στην περίπτωση του Κουφοντίνα αναιρείται) που παλέψαμε εδώ και αρκετά χρόνια να καθιερωθεί και στην χώρα μας. Φυσικά είμαι ενάντια στο εισαγγελικό βέτο, μια επαίσχυντη διάταξη που πρέπει να καταργηθεί.
ΑΔΕΙΑ ΤΩΡΑ ΣΤΟΝ ΑΠΕΡΓΟ ΠΕΙΝΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΟΥΦΟΝΤΙΝΑ
Να καταργηθεί το εισαγγελικό βέτο
Με αντιμετωπίζετε ως πολιτικό αντίπαλο . Γι’ αυτό κι εγώ ξαναπιάνω το κόκκινο νήμα των αγώνων. Αρχίζω απεργία πείνας.
Δημήτρης Κουφοντίνας
Φυλακές Κασσαβέτειας
2.5.2019
Για ακόμα μια φορά ο πολιτικός κρατούμενος Δημήτρης Κουφοντίνας βρίσκεται στο επίκεντρο των κατασταλτικών μεθοδεύσεων της δικαστικής και πολιτικής εξουσίας. Για δεύτερη φορά, ο εισαγγελέας έθεσε βέτο στην απόφαση του Συμβουλίου Φυλακής για τη χορήγηση στον Δ. Κουφοντίνα της κανονικής άδειας που δικαιούται.
(κάντε κλικ στην φώτο για μεγέθυνση)
Παρασκευή 17 και Σάββατο 18 Μαΐου ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ στο Αυτοδιαχειριζόμενο Κυλικείο Νομικής (αλλά και σε αίθουσες της σχολής, στην αυλή και περιξ!)
Πάνω από 40 καλλιτέχνιδες και καλλιτέχνες, 7 συγκροτήματα, διάφορες ομάδες fanzin, κινηματικές εκδόσεις, κολλλεκτίβες και ομάδες τέχνης….
Ατομα, δηλαδή, διαφορετικών στοχευσεων, με πολλές ιδέες και δημιουργικές έμπνευσεις μοιράζονται έργα τέχνης, ή μας καλούν σε διαδραστικές Performance, φτιάχνουν installations, συνθέτουν εικόνες και βιντεακια, μετουσιώνουν σκέψεις σε λέξεις. Παράλληλα προβλέπονται συζητήσεις, workshops, μαθήματα, εργαστήρια και συναυλίες.
Το πρόγραμμα του διημέρου Φεστιβάλ Ελευθεριακής Τέχνης
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 17/5
19:00. Προβολές Video Art και Video Performances από τέσσερις καλλιτέχνιδες:
Marta Bakri, Ασημένια Γαλάνη, carmela’s Garden Prone, Agnė Muralyė:»Gaze»
( Αυτό το κείμενο είναι μια απάντηση της συλλογικότητας Paliacate Zapatista σε ένα συκοφαντικό κείμενο που δημοσιεύτηκε εδώ: https://athens.indymedia.org/post/1595839/ ).
Αν και νιώθουμε ότι δεν έχουμε να απολογηθούμε για τίποτα, από όλα όσα έχουμε πράξει ως αυτοοργανωμένη ελευθεριακή συνέλευση Paliacate Zapatista, που είμαστε. Αν και δεν είναι στην κουλτούρα μας, ούτε στην κουλτούρα των από τα κάτω οργανωμένων του ελευθεριακού χώρου, να απαντάμε σε ανυπόγραφα συκοφαντικά κείμενα και δε θέλουμε να ανοίξουμε κανέναν διάλογο με ανυπόστατες ψηφιακές τοποθετήσεις – ιδιαίτερα όταν αυτή η «απολογία» προκύπτει ως ανάγκη απάντησης, σε μια παραληρηματική και εμμονική επίθεση που συνεχίζουμε να δεχόμαστε εδώ και περίπου 1 μήνα από το αυτοαποκαλούμενο «Παρατηρητήριο αντιζαπατιστικών δραστηριοτήτων».
( Μακιαβελισμός , οικονομία και πολιτική )
Του Γιώργου Μεριζιώτη
George Grosz «Mια ιστορία του χειμώνα». 1917-19
Εισαγωγή
Αυτό το κείμενο δεν ασχολείται με την οικονομία καθεαυτή, ούτε προσπαθεί να επιχειρηματολογήσει στο ερώτημα αν η οικονομική επιστήμη είναι πραγματική – καθαρή – επιστήμη, γιατί αν το κάνει αυτό θα εμπλακεί σε μια συζήτηση του τύπου, ότι είναι επιστημονικό είναι και αληθινό και το αντιστρόφως ανάλογο, ότι είναι αληθινό δεν είναι κατά ανάγκη επιστημονικό, αυτό είναι μια συζήτηση πέραν από τους στόχους αυτού του κειμένου.
Επίσης δεν ασχολείται με την εφαρμοσμένη πολιτική της οικονομίας στην βάση της μακροοικονομίας, της μικροοικονομίας, της οικονομετρίας και των παράπλευρων κλάδων της πχ των χρηματιστικών, πιστωτικών, και δημοσιονομικών πολιτικών , της εθνικής οικονομίας κλπ. Αυτό το κείμενο δεν είναι αποκαλυπτικό, δηλαδή που το πάει το σύστημα, ούτε πρωτοτυπεί προς χάρη της πρωτοτυπίας, για τον απλό λόγο ότι στην εποχή μας και στο τώρα, της κοινωνίας του εμπορεύματος – θεάματος και του μινιμαλιστικού κενού δεν υφίσταται καμιά πρωτοτυπία.
Συνέχεια
Τον 20ό αιώνα η άκρα δεξιά συγκαθόρισε την εθνική ιδεολογία και, από το 1909 ως το 1974, συχνά κατεύθυνε τις τύχες της Ελλάδας. Από τον Εθνικό Διχασμό ως την πτώση της Χούντας (1915-1974), είτε πρωταγωνίστησε στην πολιτική ζωή είτε έδρασε στο προσκήνιό της. Ωστόσο ποτέ δεν εξασφάλισε πολιτική ή ιδεολογική ενότητα ούτε ευρύτερη νομιμοποίηση.
Ευρω-φασισμός, η αυταρχική κρυστάλλωση της ΕΕ
Στη διάρκεια του εικοστού αιώνα η άκρα δεξιά κάθε άλλο παρά περιθωριακή ή αντισυστημική ήταν σε όλη την Ευρώπη. Είναι μια από τις πολιτικές δυνάμεις οι οποίες έπλασαν τον καπιταλισμό που γνωρίζουμε σήμερα, και μάλιστα διαδραμάτισε πρωταγωνιστικό ρόλο. Θα επηρεάσει ακόμη ισχυρότερα τις δεκαετίες που έρχονται, αν ισχύει η ανάλυση του Ιμάνουελ Βαλερστάιν (η οποία μέχρι στιγμής επιβεβαιώνεται), ότι καταλύθηκε η ηγεμονία του φιλελευθερισμού.
Επιμέλεια κειμένου Ε.- Α. Περράκης
“Αν η ιστορία της ουτοπίας φωτίζει όντως την ιστορία της ανθρωπότητας, την φωτίζει με τον ακόλουθο τρόπο: οι ουτοπίες μας ήταν αξιολύπητα αδύναμες και ανεπαρκείς. και αν δεν επηρέασαν πρακτικά όσο πρέπει την πορεία των υποθέσεων, ο λόγος είναι, όπως λέει η Βιόλα Πέιτζετ στο βιβλίο της Ευαγγέλια αναρχίας, ότι απλώς δεν ήταν επαρκώς καλές. Διασχίζουμε ταξιδεύοντας την ουτοπία μόνο και μόνο για να πάμε πέρα από την ουτοπία…το κάνουμε μόνο και μόνο για να ξαναμπούμε πιο αποτελεσματικά στην ομιχλώδη μεσημεριανή κυκλοφορία του σύγχρονου κόσμου.”
Η ουτοπία που προτείνει ο Λούις Μάμφορντ στο βιβλίο του «Η ιστορία των ουτοπιών», ή ευτοπία όπως την αποκαλεί, για να πραγματωθεί θα πρέπει να συνδυάσει την επιστημονική έρευνα (των θετικών επιστημών) με αυτή των ανθρωπιστικών επιστημών.
Ένας πλαστικά πλασμένος κόσμος απειλεί άμεσα το περιβάλλον και τις ζωές μας, μολύνοντας τη στεριά και τις θάλασσες του πλανήτη.
Οι αριθμοί που αποτυπώνουν τη ρύπανση χτυπούν κόκκινο συναγερμό και η απεξάρτησή μας από το πλαστικό είναι μονόδρομος. Περισσότερο από 80% των θαλάσσιων απορριμμάτων είναι πλαστικά. Τα προϊόντα τα οποία καλύπτονται από την καινούρια νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αποτελούν το 70% των συνολικών θαλάσσιων απορριμμάτων. Εξαιτίας του αργού ρυθμού αποσύνθεσης, το πλαστικό συσσωρεύεται σε θάλασσες, ωκεανούς και παραλίες. Τα πλαστικά υπολείμματα εντοπίζονται σε είδη, όπως οι θαλάσσιες χελώνες, οι φώκιες, οι φάλαινες, αλλά και στα πουλιά, αλλά επίσης σε ψάρια και οστρακοειδή και ως εκ τούτου στην ανθρώπινη τροφική αλυσίδα.
Οπλίστε το πνεύμα
